Sarah Vaughan - Lover Man

Một bài viết cũ của hoctro trên trang web Dactrung, circa 2002

Sarah Vaughan, Một Khám phá bất ngờ


Một trong những cái mà hoctro thích nhứt khi học đại học ở bên Mỹ là cái flexibility (dịch là gì nhỉ) trong việc chọn các môn học. Tất nhiên là có các môn bắt buộc, nhưng cũng có các lớp trong một chuyên đề, tỷ dụ như về văn hoá thế giới chẳng hạn, thì mình có nhiều lựa chọn. Và lựa chọn của học trò kỳ này, tím hiểu lịch sử của nhạc jazz Hoa kỳ, đã dẫn đến khá nhiều ngạc nhiên thích thú, mà chắc sẽ trọn vẹn lắm nếu như không phải nghe nhạc ... bá thở để chuẩn bị cho midterm tới.

Một trong những niềm vui bất ngờ là việc phát hiện giọng ca nữ Sarah Vaughan. ht thật sự bị hớp hồn khi nghe lần đầu bài My Funny Valentine bà hát năm 1973 (trong bộ 10 CD mà ht phải nghe trong 10 tuần tới). Giong hát thật truyền cảm mà chậm rãi, lôi cuốn, bà hoàn toàn làm chủ được giọng ca. Trường lại không cho check out (chắc vì sợ mình duplicate! of course) nên ht mua thử một đĩa khác ở Tower Record có tên là Sarah Vaughan's Finest Hour. Chu choa ơi, trong đó có một bài hay mà nghe buồn tới bến, đó là bài Lover Man:

I don't know why, but I'm feeling so sad
I long to try something I never had
Never had no kissin'
Oh ! What I've been missin'

....

Giọng hát của bà được phụ hoạ với tiết tấu thật khoan thai, expressiveness, chỉ với piano, bass & drums thôi mà diễn tả được rất nhiều. Nghe đi nghe lại bài này hoctro chợt có một mong ước là được nghe các bản nhạc trữ tình của nhạc sĩ Trịnh Công Sơn cũng với cách đệm đàn và giọng hát tương tự như của bà Sarah này. ht có nghe vài bài hát thể loại jazz mà các ca sĩ Việt Nam bên nhà hát, cũng jazzy lắm, but nothing like this Lover Man song.

Các bạn phải nghe bài này (Lover Man) thì mới biết được ht muốn nói gì. Bài hay lắm các bạn ơi! Trong đó cũng có bài Misty nữa, một bài nhạc jazz khác mà ht biết và Sarah trình bày cũng rất hay.

Sao mà trong đầu ht lúc này nghe bà ấy hát mà cứ tưởng tượng ra bà ấy hát " Trời còn làm mưa, mưa rơi mưa rơi", hoặc "Mưa vẫn mưa bay trên tầng tháp cổ" vầy nè trời! Somebody makes my dream comes true, please!

Nhạc sĩ Ngô Thụy Miên: Một đời cho tình ca

* Dòng nhạc thính phòng chưa được phát triển đúng mức.
* Kỳ vọng ở lớp sáng tác trẻ hiện nay.

Người Việt Tây Bắc: Nhân dịp nhận giải Pioneer in Music vào ngày 16-10-09 tại Seattle, xin nhạc sĩ Ngô Thụy Miên cho độc giả và khán thính giả ái mộ anh một góc tâm sự. Vào cuối thập niên 1960 sang 1970, khi sáng tác những “ Tình khúc Ngô Thuỵ Miên”, mấy yếu tố tình cảm nào đã chi phối anh nhất?

Ngô Thụy Miên: Thập niên 1960- 1970 khi cuộc chiến giữa hai miền Nam-Bắc Việt Nam đã bùng nổ một cách khốc liệt, tình yêu cuả những ngươì trẻ tuổi chúng tôi lúc bấy giờ chỉ là những vành khăn tang, những giọt nước mắt, những xót xa cuả một thời… Là một người sáng tác trẻ, tràn đầy sức sống cuả tuổi đôi mươi, yêu đời và yêu người, tôi có tham vọng là muốn mang lại cho thế hệ tuổi trẻ chúng tôi một niền tin, một niềm hy vọng mới cho tương lai khi con nguời sẽ thương yêu nhau, sẽ quên đi những mất mát, những hận thù đang xảy ra hàng ngày quanh mình. Qua những bàn tính ca trong sáng, lãng mạn và mộng mơ, tôi hy vọng mình đã mở ra đuợc một cánh cửa khác cho tuổi trẻ cuả thế hệ mình, và ở đó chỉ có tình yêu giữa người và người, tình yêu giữa người và cuộc sống, cũng như cuả thiên nhiên, của thời tiết, khí hậu.. Âm nhạc với tôi là một món quà cuả Thượng Đế, và cũng chính là tình yêu.

NVTB: Thời gian ấy, ở Miền Nam VN, Tình Khúc Ngô Thuỵ Miên được khán thính giả nồng nhiệt ủng hộ, những tình cảm thích thú nào từ họ đến với anh? và đã tạo được những ưu điểm nào cho sự nghiệp sáng tác cuả anh?

NTM: Tôi bắt đầu sáng tác từ năm 1963 lúc còn theo học trường Quốc Gia Âm Nhạc Sàigòn. Năm 1965, tôi hoàn tất nhạc phẩm đầu tay “ Chiều Nay Không Có Em”. Bản tình ca thứ hai đã đượïc các đài phát thanh Sàigòn và Quân Đội cho phổ biến rất nhiều trong hai thập niên 1960- 1970 là ca khúc “ Muà Thu Cho Em”. Đây là bài hát đã mang tên tuổi cuả NTM đến với khán thính giả yêu tân nhạc tại Sàigòn, cũng như ở khắp các thành phố lớn. Từ lòng yêu nhạc, và tình yêu người, tôi đã tiếp tục sáng tác, và cùng với một số thân hữu đi trình diễn ở khắp các giảng đường đại học, các trung tâm văn hoá, và các hội quán văn nghệ Sàigòn để giới thiệu những sáng tác mới cuả mình. Năm 1974, sau khi một số các ca khúc cuả tôi đã được phổ biến rộng rãi, tôi đã cùng một số bạn hữu thực hiện cuốn băng Tình Ca NTM gồm 17 ca khúc, mà trung tâm Thuý Nga đã phát hành ở Sàigòn vào cuối năm 1974. Cuốn băng này được giới yêu nhạc nồng nhiệt ủng hộ; và sau đó tôi cũng cho in một số bản nhạc đang được ưa chuộng, như Mùa Thu Cho Em, Áo Luạ Hà Đông, Chiều Nay Không Có Em, Tuổi 13.. Tôi không bao giờ quên được những tình cảm thích thú từ những giới thưỏng ngoạn nhạc gửi đến một tác giả trẻ như tôi lúc bấy giờ, qua những chuơng trình nhạc yêu cầu, cũng như chính tôi đã chứng kiến một vị thiếu uý trong binh chủng Nhẩy Dù đã ghé vào mua bản nhạc Muà Thu Cho Em và cuốn băng tình ca NTM tại một kiosque trên đường Nguyễn Huệ,..hay trong đêm ra mắt cuốn băng tình ca NTM tại Hội Việt-Mỹ Sàigòn: Tôi đã thực sự xúc động giữa những tiếng vỗ tay, hoan hô nhiệt tình cuả khán thính giả. Từ lâu, tôi đã nhận biết rằng khán thính giả luôn đóng vai trò rất lớn, rất quan trọng trong sự tồn tại cuả một sáng tác phẩm, cuả tác giả sáng tác. Với tình cảm của giới thưởng ngoạn dành cho những sáng tác cuả mình, tôi cảm thấy hạnh phúc, vì những nỗi lòng mình muốn diễn tả ra qua âm nhạc đã được chia xẻ; và tôi đã là một đồng hành tuyệt vời cuả bao khán thính giả. Và dĩ nhiên đó cũng là một động lực thúc nay tôi tiếp tục con đường sáng tác tình ca, để có thể tiếp tục chia xẻ những tình cảm tâm tư riêng cuả mình đến người nghe.

NVTB: Theo anh, 34 năm hải ngoại, khuynh hướng sáng tác nhạc nói chung cuả thời trước 1975 tại Miền Nam VN có còn thịnh hành ở ngoài này?

NTM: Tôi đặt chân lên nuớc Mỹ năm 1980. Cũng đã gần 30 năm trôi qua, nhưng tôi vẫn là một người viết tình ca, như tôi đã sáng tác như thế, cuả những ngày tháng cũ (thập niên 1960- 70). Khuynh hướng sáng tác của tôi vẫn không có gì thay đổi. Tôi cảm thấy mình vẫn là “sứ giả cuả tình yêu”, vẫn muốn chia xẻ những tình cảm luôn luôn được uơm chín từ tâm tư riêng cuả một nguời đã yêu và sẽ yêu để đem đến với bất cứ một ai còn muốn lắng nghe tình ca Việt Nam. Cái khác là truớc 1975 khi còn ở Sàigòn với những thân yêu quanh mình, với những luạ là, mưa nắng hai muà, những quán hàng, những đường phố quen thuộc, từng nguời yêu buổi sáng, buổi chiều… đã cho tôi những cảm xúc để viết lên những tình khúc với ý nhạc nhẹ nhàng, trong sáng, những lời ca dịu dàng, đầy thơ tính. Còn bây giờ, ở hải ngoại, người ta thật vội vàng, xa lạ, bận rộn.. Những thành phố, nhà cửa thật to lớn, nhưng cũng thật là lạnh lẽo, cô đơn.. Tất cả những hoàn cảnh những tình cảm này cũng lại trao cho tôi những hứng khởi mới: Ngày tháng bên này đã và đang để lại trong tôi những nét muộn phiền rất riêng, rất độc đáo, và tôi ghi lại những lời ca “mệt mỏi buồn bã cuả cuộc sống tạm dung”..

NVTB: Là nhạc sĩ chuyên sáng tác các tình khúc qua 40 năm nay, anh nghĩ sao về mọi sinh hoạt của tình khúc nhạc Việt ở hải ngoại và ở trong nước?

NTM: Trong những năm tháng qua, tại hải ngoại chúng ta đang có nhiều người viết trẻ. Họ đã có đầy đủ khả năng, điều kiện sáng tác những tác phẩm tình ca giá trị. Nhưng họ cần được giúp đỡ nhiều hơn để phổ biến những tác phẩm mới đến khán thính giả. Ở hải ngoại chúng ta chỉ có vài, ba trung tâm video ca nhạc đang hoạt động mạnh; các trung tâm băng nhạc nhỏ thì có khá nhiều nhưng hoạt động rời rạc, hạn hẹp. Các trung tâm lớn thì chỉ muốn thâu lại những sáng tác cũ đã được khán thính giả đón nhận từ nhiều năm nay. Và nếu như vậy lấy đâu ra chỗ cho các người viết mới chen chân vào thị trường âm nhạc? Chưa kể đất nước người quá rộng lớn, vấn đề phát hành cũng là một trở ngại không nhỏ! Thực hiện cho mình một cuốn CD mà nếu không có các trung tâm lớn giúp phổ biến hay phát hành thì những tác phẩm này cũng không thể chấp cánh bay bổng trên nền trời âm nhạc Việt Nam được. Hiện nay các mạng lưới Internet đã có khá nhiều diễn đàn văn học nghệ thuật. Ở đây các người viết mới có thể gặp gỡ, trao đổi kinh nghiệm, học hỏi cùng nhau để có thể tiến bộ hơn trong lãnh vực sáng tác. Nhưng dù sao tất cả vẫn còn trong một hoàn cảnh, một môi trường hạn hẹp. Một vấn đề trở ngại lớn khác cho Tình Ca ở hải ngoại là giới trẻ lớn lên ở đây vẫn ít hoặc không nói, không nghe, không viết được tiếng Việt một cách thông thạo nên đã tìm đến âm nhạc Mỹ, và quên đi là mình cũng có những tình ca nhạc Việt tuyệt vời về cả nhạc thuật lẫn ca từ. Tôi nghĩ môi trường sinh hoạt tình ca ở hải ngoại sẽ có thể gặp nhiều khó khăn, trở ngại trong những thập niên sắp tới, khi số lượng người nghe không còn bao nhiêu và số lượng người viết càng thêm ít ỏi!

Nói về môi sinh của tình khúc nhạc Việt ở trong nước ngày nay thì tôi không dám có ý kiến, vì không sống ở đó nên chỉ dựa trên tài liệu báo chí hoặc internet để phán đoán thôi. Tuy nhiên theo thiển ý riêng, tôi thấy với số lượng người nghe và người sáng tác trong nước đông hơn, nhưng phát triển theo chiều hướng nào thì tôi không biết. Trong những năm tháng qua, tại hải ngoại chúng ta đang có nhiều người viết trẻ. Họ đã có đầy đủ khả năng, điều kiện sáng tác những tác phẩm tình ca giá trị. Nhưng họ cần được giúp đỡ nhiều hơn để phổ biến những tác phẩm mới đến khán thính giả.

NVTB: Ngoài lãnh vực sáng tác các tình khúc anh còn có khuynh hướng sáng tác nào khác hiện giờ không?

NTM: Trong các khuynh hướng sáng tác, thông thường người ta nói nói Tình Ca (đôi lứa), Thân Phận, Quê Hương, Tuổi Thơ,… Từ những ngày đầu tiên sáng tác, tôi đã tự chọn cho mình con đường viết tình ca, vì thấy thích hợp với con người, với cá tính lãng mạn, đa cảm, đa sầu của mình, và cũng chỉ vì tình yêu mãi mãi vẫn là một đề tài muôn thuở cho người nghệ sĩ sáng tác.. một lần nào đó tôi đã có nói là: “chỉ xin được nhớ đến như một người viết tình ca không hơn, không kém”. Song trong môi trường xã hội hiện nay, tôi vẫn tiếp tục viết tình ca, vẫn tiếp tục chia xẻ những tình cảm, tâm tư riêng của mình qua những đổi thay, thăng trầm của cuộc sống nơi xứ người, và vẫn mong được gửi những tác phẩm của mình đến với tất cả những ai có lòng tiếp tục thưởng thức ca nhạc Việt Nam nói chung, và tình ca Ngô Thụy Miên nói riêng….

NVTB: Những ca khúc nào, cho đến nay, mang lại cho anh niềm vui, hãnh diện qua sự yêu mến của khán thính giả? hoặc đã chuyển đạt được nhiều nhất những thông điệp từ nội tâm của anh?

NTM: Cá nhân tôi vẫn yêu mến mấy ca khúc đặc biệt mà tôi đã hoàn tất nhạc trước khi đặt lời, bốn ca khúc này mang một chút âm hưởng nhạc cổ điển Tây Phương: Mắt Biếc, Từ Giọng Hát Em, Dốc Mơ, và Miên Khúc. Ngoài ra, hai ca khúc tôi nghĩ đã được nhắc đến nhiều nhất, đã chuyển đạt được gần như tất cả những điều tôi muốn chia xẻ với người về tình yêu, đó là Niệm Khúc Cuối, và Riêng Một Góc Trời. Niệm Khúc Cuối là ca khúc trong sáng lãng mạn, tôi viết từ năm 1971, có thể nói bài hát này đã được thu thanh, thu hình nhiều nhất trong các tác phẩm của tôi: “Tình ơi! Dù sao đi nữa, xin vẫn yêu em”Vâng, đó là điều duy nhất tôi muốn nói về tình yêu. Hãy cho, hãy chấp nhận và hãy tha thứ để tình yêu vĩnh viễn mãi là niềm tin và hy vọng của chúng ta. Bài hát thứ hai tôi viết ở hải ngoại năm 1996: “Riêng Một Góc Trời”:“Đời như sương khói, mơ hồ trong bóng tối.Em đã xa xôi, tôi vẫn chơi vơi, riêng một góc trời”.Nếu hạnh phúc là những kỷ niệm sáng nắng chiều mưa của một thời, là những tàng lá úa rơi buồn trong nỗi nhớ hay những nụ hôn, những giọt nước mắt lặng lẽ vẫn chìm sâu trong trí tưởng… thì “Riêng Một Góc Trời” đã là một người bạn đồng hành tuyệt vời cho những tâm hồn đã yêu, đang yêu và mãi sẽ còn yêu.

Khi Trung Tâm Thúy Nga phát hành cuốn “Video Tình Ca Ngô Thụy Miên” năm 1992, tôi nhận được nhiều điện thoại cùng những lời khuyến khích đến từ khán thính giả khắp nơi đã xem cuốn video này: Những lời cám ơn đều dành cho một sáng tác tôi viết ở SàiGòn sau năm 1975: “Em Còn Nhớ Mùa Xuân”, một ca khúc tôi viết trong một bối cảnh đặc biệt, kể lại những giao động một thời trên quê hương đất nước, và nói lên tâm sự của một người thanh niên giữa những mất mát đổi thay đang xảy ra quanh mình. Đây là ca khúc duy nhất tôi viết có mang chút bối cảnh xã hội, và cũng đã nói lên được những rung cảm của thanh niên thế hệ trẻ chúng tôi ngày tháng đó. Phải nói đây là một ca khúc đã mang lại cho tôi những niềm vui và hãnh diện đặc biệt trong cuộc đời sáng tác của mình.

NVTB: Anh còn có những cảm nhận nào khác, trong giai đoạn hiện thời về một ngõ mở mới cho những ca sĩ trình diễn các sáng tác của mình, ở thế hệ nối tiếp?

NTM: Dòng nhạc thính phòng đang gặp trở ngại, khó khăn về nhiều phương diện: Người nghe nhạc thính phòng đã ít lại càng ít hơn khi thế hệ người lớn tuổi đã ra đi, và thế hệ trẻ thì tìm niềm vui trong những dòng nhạc khác, hay nhạc ngoại quốc!

Nhạc sĩ -Một số anh em sáng tác cũ đã ra đi. Những người còn lại mệt mỏi với đời sống thường ngày, đã không còn đủ cảm hứng để tiếp tục viết nhạc. Lớp người viết mới thì không có điều kiện phổ biến sáng tác của mình. Thực hiện được một cuốn CD mà nếu không có sự giúp đỡ của các trung tâm thì những tác phẩm đó cũng sẽ dần vào quên lãng! Một ca khúc được sáng tác, nếu không được giới thiệu đến người nghe, không được khán thính giả chấp nhận thì cũng chỉ là một tờ giấy với những nốt nhạc, không hơn không kém! Người nhạc sĩ sẽ có thể là mất dần đi những cảm hứng sáng tác một khi những tác phẩm của mình bị chìm vào quên lãng theo ngày tháng.

Ca Sĩ - Lớp ca sĩ cũ trình bày nhạc thính phòng như Tuấn Ngọc, Lệ Thu, Khánh Ly, Khánh Hà, Ý Lan...vẫn được khán giả ái mộ, nhưng tất cả cũng còn một thời gian không lâu nữa là sẽ phải từ giã sân khấu. Và thế hệ hát nhạc thính phòng nối tiếp như Y Phương, Nguyên Khang, Diễm Liên, Trần Thái Hòa... hiện nay cũng đang được sự yêu mến và được sự ủng hộ nồng nhiệt của khán thính giả. Họ là những tiếng hát hiếm quý trong vườn âm nhạc Việt Nam ở hải ngoại. Tuy nhiên, nhìn lại số lượng ca sĩ hát nhạc thính phòng còn quá ít, so với những ca sĩ hát nhạc trẻ hay nhạc quê hương…Về các chương trình ca nhạc, có thể nói các show thính phòng được tổ chức trong các cộng đồng Việt Nam khắùp các nơi trên thế giới vẫn rất ít so với các chương trình tạp lục. Khán thính giả của dòng nhạc thính phòng rất chọn lọc nên khi tổ chức, ban tổ chức thông thường chỉ mong được hòa vốn là coi như đã thành công! Các trung tâm băng nhạc thì cần đáp ứng với nhu cầu thưởng ngoạn của mọi tầng lớp khán thính giả, và sự góp mặt của dòng nhạc thính phòng thường chỉ còn là một hoặc hai tiết mục nhỏ trong chương trình.

Tôi vẫn nghĩ, tìm cho được con đường mới để các thế hệ ca sĩ nối tiếp có cơ hội duy trì, phát triển dòng nhạc Thính Phòng ở hải ngoại, không phải là một chuyện dễ làm! Vì ngày nào nhu cầu thưởng ngoạn của khán thính giả dòng nhạc thính phòng không phát triển, ngày nào các ca nhạc sĩ còn vẫn gặp nhiều khó khăn trong việc trình diễn và phổ biến các tình khúc thì ngày đó dòng nhạc này sẽ vẫn còn gặp nhiều khó khăn.

NVTB: Anh còn có ý kiến gì hơn về tình hình sáng tác của người Việt nói chung có những sự kiện hoặc thành quả nào đáng lưu ý ảnh hưởng đến kích thích những xúc cảm sáng tác hoặc làm chững lại rung cảm sáng tác của riêng Ngô Thụy Miên hoặc với Anh Bằng, Lam Phương, Từ Công Phụng, Vũ Thành An, Đức Huy, Thiện Lý.. thành danh từ trước 1975 hoặc một số người viết mới tại xứ người?

NTM: Trong những năm tháng qua, tại hải ngoại cũng như trong nước đều có những tác giả trẻ, những sáng tác phẩm giá trị. Nhưng hầu hết các tác phẩm được giới thiệu và phổ biến rộng rãi vẫn chỉ là những ca khúc. Chúng ta không thể phủ nhận sự đóng góp quan trọng của ca khúc phổ thông vào vườn hoa âm nhạc Việt Nam, nhưng tôi vẫn kỳ vọng nhiều hơn nơi những nhạc sĩ trẻ bây giờ. Tôi nghĩ rằng họ đã có cơ hội thật đầy đủ, thật tốt đẹp để nghiên cứu, trau dồi, học hỏi những dòng nhạc mới lạ trên khắp thế giới qua những phương tiện như CDs, Internet, Concerts, Books mà những người viết nhạc chúng tôi 30, 40 năm trước không thể có. Họ là những người có thể làm mới lạ hơn cho âm nhạc Việt của chúng ta với kiến thức tổng hợp của hai nền âm nhạc Đông-Tây. Dĩ nhiên khi viết những tác phẩm này, họ cần phải có cơ hội và môi trường để phổ biến. Tôi hy vọng qua các concerts, hay các chương trình của các trung tâm video, họ sẽ được trang trọng dành cho ít nhất một tiết mục để giới thiệu, đưa giới thưởng ngoạn đến một cuộc hành trình mới vào âm nhạc Việt Nam của chúng ta ở thế kỷ thứ 21 này!

Nếu nói Âm Nhạc là một phương tiện tiêu biểu hiện được những tình cảm giao hòa giữa con người và con người, giữa con người và cuộc sống, giữa con người và thiên nhiên, thời tiết thì tôi cho rằng anh em sáng tác chúng tôi (trước 1975), cho dù là ở trên quê hương, với những tháng ngày, kỷ niệm thân yêu quanh mình hay đang bận rộn trên phần đất tạm dung này với những đổi thay, thăng trầm của cuộc sống, chúng tôi vẫn tiếp tục sáng tác, vẫn tiếp tục gửi đến đời, đến người những tác phẩm được viết từ trái tim còn tuổi trẻ như ngày nào (Riêng Một Góc Trời-1996). Và như vậy, tôi không nghĩ đây là một hiện tượng, khi một số nhạc sĩ chúng tôi vẫn có những tình khúc tuyệt vời (như Anh Bằng mới sáng tác: Anh Còn Yêu Em/thơ PTT, Đừng Xa Em/thơ BH (2009)) vẫn đang viết nhạc tình trong năm 2009) (như Đức Huy-Khóc Một Giòng Sông) mà khán thính giả trên toàn quốc đã hoặc sẽ chia xẻ với tác giả.

Từ ngày ra hải ngoại, tôi cũng như Anh Bằng, Lam Phương, Từ Công Phụng, Vũ Thành An, Đức Huy.., vẫn tiếp tục cống hiến những ca khúc, tác phẩm bất hủ; và tôi hy vọng họ vẫn mãi là người bạn đồng hành bên cạnh những người đã yêu, đang yêu, và mãi sẽ còn yêu!

* Phạm Kim (Người Việt Tây Bắc ) thực hiện 10-09

The Essential Lyric Framework - Một cấu trúc thiết yếu của ca từ

Bạn,

Nhiều khi mua một cuốn sách về, coi xong trang đầu đã thấy lấy lại vốn!!! Tôi đã mua quyển sách bạn thấy ở trên (trong một dịp Borders on sale 40% off), thấy hay quá, vội lên Google Book coi nó có cho xem thử không, thì may quá có ngay. Vậy là bạn khỏi cần mua sách, chỉ cần nắm vững trang 3 này, là đủ chi tiết cần thiết để đặt lời cho một bản nhạc :-)

Tôi dịch thử nhé:

Một cấu trúc thiết yếu của ca từ

Phải làm sao cho ca từ chứa đựng:

Một ý tưởng đặc sắc, không vay mượn
- Về "người thật việc thật", trong hoàn cảnh có thể tin được,
- Trình bày rõ nét một thái độ hay một xúc cảm mà thôi,
- Đủ kha khá nội dung để có thể viết thành nhạc,
- Dung hòa với lối suy nghĩ của quảng đại quần chúng,
- Viết sao cho người nghe thông cảm được với người hát,
- Viết sao cho hàng triệu người cứ muốn nghe đi nghe lại hoài.

Một cái tựa đáng nhớ
- Nghe một lần là nhớ tên bài liền,
- Tóm tắt được tinh thần của bản nhạc,
- Độc nhất vô nhị (đừng trùng tên với bài của người khác).

Lôi cuốn ngay từ đầu
- Lôi kéo người nghe vào bài nhạc,
- Thiết lập không gian, thời gian, hoàn cảnh, nhân vật chính chỉ trong vài câu đầu.

Một sự phát triển hợp lý
- Trình bày các yếu tố trong bài nhạc theo một thứ tự hợp lý,
- Phát triển một ý tưởng từ điều này, sang điều khác, để đi đến một cái gì đó rõ rệt,
- Phải có kết luận cho bài, dù nói rõ ra hay không.

Thể loại nhạc phù hợp
- bổ sung và thăng hoa mục đích của nhạc phẩm,
- Chuyển tải thành công những kỹ xảo mình mong muốn.

***

Tôi thấy nguyên tắc "Viết sao cho hàng triệu người cứ muốn nghe đi nghe lại hoài" coi bộ khó nuốt!!!

Tôi cũng có đọc dược một "danh ngôn" thấy cũng hay, muốn chia xẻ với bạn. Đó là: "a great songwriter can sometimes write shabby songs, but a shabby songwriter can never write a great song!" Tạm dịch: một nhạc sĩ lớn thỉnh thoảng viết nhạc phẩm nghe tàm tạm, nhưng một nhạc sĩ tàm tạm thì chẳng bao giờ viết được một nhạc phẩm để đời được".

You Don't Have To Say You Love Me - Không Cần Nói Anh Yêu

Singer: Dusty Springfield


Không Cần Nói Anh Yêu
You Don't Have To Say You Love Me
Nhạc Mỹ - Lời Việt : Phạm Duy

Ngày xa xưa, em nói yêu anh
Và anh nói sẽ mãi bên em
Gi thì duyên ta đã vỡ tan
Em vẫn yêu anh, nhớ anh.
Người tình ơi, anh biết chăng anh ?
Ði lẻ loi, em sống chênh vênh
Chỉ cầu mong theo bước chân anh
Theo bước chân anh, thương mến.
Và anh không cần nói yêu em
Chỉ xin có anh lúc này.
Và anh không cần nói yêu em
Chỉ xin hãy tin, hãy tin
Vì yêu người, vì yêu người, thì suốt đời
Em xin là người tình lẻ loi, xa xôi
Ôi có thế thôi !
. . . . . .
Chỉ một mình bơ vơ ôm mối yêu xưa
Cuộc đi qua như chết nơi xa.
Còn chi nữa em ước em mơ ?
Em nhớ, em mong, em chờ.
Và anh không cần nói yêu em
Chỉ xin có anh lúc này.
Và anh không cần nói yêu em
Chỉ xin cứ tin, có em
Vì yêu anh, vì yêu anh...
Sẽ không cần nói yêu em
Chỉ xin có anh lúc này.
Và anh không cần nói yêu em
Chỉ xin cứ tin, có em
Chỉ yêu anh, chỉ yêu anh
Chỉ có mình anh.

Seasons in the sun - Mùa Nắng Ðẹp

Terry Jacks


Mùa Nắng Ðẹp
Seasons In The Sun
Nhạc Mỹ - Lời Việt : Phạm Duy

Thôi chia tay anh, người bạn thân ơi !
Ta quen nhau khi ta mới lên năm hoặc mười.
Leo lên cây chơi hay lên đồi chơi.
Tình ta mới lớn lên còn non
Và ta sứt gối, se quả tim.
Thôi chia tay anh, đi chưa hết sống.
Khi chim ca vang, mây vẫn bay trong trời hồng.
Xuân sang mênh mông khắp nơi chờ mong.
Ngưi con gái vẫn xinh đẹp luôn,
Thì ta vẫn sống đây ! Phải không ?
Và khi xưa ôi ta vui
Biết bao nhiêu mùa trong nắng trời !
Mà giờ đây ta leo chơi
Trên những con đồi mầu đã phai.
. . . . . .
Con xin cho ba cầu nguyện cho con
Khi xưa con hư thân khiến cho ba giận buồn.
Ba thương yêu con, nên ba dạy con.
Vì con đã quá mê đàn ca
Vì con đã quá mê đưng xa.
Con chia tay ba, đi đi chưa hết sống.
Khi chim ca vang, mây vẫn bay trong trời hồng.
Xuân sang mênh mông khắp nơi chờ mong.
Ðàn con nít vẫn chơi đùa vang
Thì con vẫn có ba, phải không ?
Và khi xưa, ba con ta
Sống biết bao mùa vui, tháng hạ,
Mà đường xa, hay câu ca
Nay đã tan thành bụi bay xa.
. . . . . .
Ôi ôi em yêu đành biệt ly em
Em ban cho cơn nắng tới trong hạ huyền.
Em ban cho anh mối dây tình duyên
Rồi vấp ngã có em nhẹ nâng
Rồi yếu đuối có em dựa thân.
Em yêu em yêu, đi chưa hết sống.
Khi chim ca vang, mây vẫn bay trong trời hồng.
Xuân sang mênh mông khắp nơi chờ mong.
Vườn hoa thắm vẫn tươi mầu luôn
Thì ta vẫn có nhau, phải không ?
Và khi xưa ta yêu nhau
Sống biết bao ngày trong nắng đẹp
Mà ngôi sao, đôi ta mơ
Nay đã rơi rụng ngoài biển xa.

Beautiful Sunday - Chủ Nhật Tươi Hồng

Singer: Daniel Boone


Chủ Nhật Tươi Hồng
Beautiful Sunday
Nhạc Mỹ - Lời Việt : Phạm Duy

Sớm mai tươi hồng, một ngày tươi đẹp
Mình tới công viên cùng một miền ấm êm.
Ngày vui mừng, ôi Chủ Nhật tươi nắng hồng !
CHORUS
Ha ha ha ! Thấy không ngày Chủ (u) Nhật ?
Ngày hôm nay, ta vui chơi trong ngày tươi (y) đẹp.
Rồi em nói, nói, nói, nói yêu người, yêu (ư) mình.
Ố ô ô ồ thật ngon lành, ôi Chủ Nhật trong ái tình !
. . . . . . . .
Có em trong vưn, vưn hoa thắm tươi.
Và đến bên em rồi, thì em nói ngay :
Thật tươi lành, ôi Chủ Nhật, hai đứa mình.
(về CHORUS)
. . . . .
Sẵn xe đây rồi, cùng nhau phóng chơi.
Ngồi ép bên nhau rồi, cười trong gió vui.
Thật tưng bừng, ôi Chủ Nhật trên phố phường.
(về CHORUS)
. . . . . .
Sớm mai tươi cười, một ngày đông người,
Vạt nắng soi trên đi, và soi lứa đôi.
Ngày kéo dài, ôi Chủ Nhật trên cõi đời.
(về CHORUS)

Stoned In Love With You - Ðã Chót Yêu Anh

Ðã Chót Yêu Anh
Stoned In Love With You
Nhạc Mỹ - Lời Việt : Phạm Duy

Cho em mong thành ra ngôi sao
Chiếu bóng danh tài cao
Ðược thành một tài tử minh tinh
Ngồi trên xe hơi, hai đứa mình,
Em mua cho người em yêu thương
Ôi bao nhiêu điều mong ước ! Hiến dâng cho ai
Vì em chót đã yêu người, yêu rồi ! Ố !
Ðã chót yêu anh rồi !
Em mong sao giầu sang như ai
Sống cho thật oai.
Ðược là một nhà kinh doanh
Làm rạng danh cho sông nước mình !
Em chu du nhiều nơi kinh đô
Mang theo lời tuyên bố : Hiến dâng cho ai,
Vì em chót đã yêu người, yêu rồi ! Ố !
Ðã chót yêu anh rồi !
. . . . . . .
Em đây chót sinh giữa nơi xóm nghèo.
Xưa nay em không ước mơ quá nhiều.
Vậy mà thật liều muốn hiến dâng cả thế gian !
Ước mong sao cho mai đây được lên cung trăng
Ta xây đắp ngôi nhà xinh.
Nhà là nhà rộng thênh thang
Và không lo ai theo chúng mình.
Em đang mơ, thật em đang mơ
Em đang mơ nhiều mơ quá
Ước mơ không vui
Vì em chót đã yêu người, yêu rồi ! Ố...


by The Stylistics

Aline - Gọi Tên Người Yêu

Gọi Tên Người Yêu
Aline
Nhạc Pháp - Lời Việt : Phạm Duy

Ngồi hoạ hình người tình, vào bãi cát vàng
Hình dáng em ngoan, nụ cười ôi mến thương
Rồi trời mịt mù làm mưa rồi xoá nhoà
Hình dáng nên thơ, chìm dần trong bão mưa.
Rồi anh sẽ hét lên ! Sẽ hét lên !
Hét lên gọi tên người quen
Rồi anh sẽ khóc ! Sẽ khóc lên
Khóc lên lòng đau triền miên.
. . . . . .
Ngồi buồn tủi ngoài đời, tưởng như ngồi với người
Người đã xa xôi, người đi mất hơi,
Rồi tìm hoài, rồi như ngóng đợi
Người hỡi ! Có ai tìm giúp tôi
Rồi anh sẽ hét lên ! Sẽ hét lên !
Hét lên gọi tên người quen
Rồi anh sẽ khóc ! Sẽ khóc lên !
Khóc lên lòng đau triền miên.
. . . . .
Chỉ còn hoạ hình một người trên nền cát mềm
Nằm chết êm êm, chìm dần trong nước lên.
Rồi anh sẽ hét lên ! Sẽ hét lên !
Hét lên gọi tên người quen
Rồi anh sẽ khóc ! Sẽ khóc lên !
Khóc lên lòng đau triền miên...


Singer: Christophe

Adieu jolie Candy - Tiễn Em Nơi Phi Trường

Tiễn Em Nơi Phi Trường
Adieu Jolie Candy
Nhạc Pháp - Lời Việt : Phạm Duy

Từ nay cách xa nghìn trùng
Người em bé bỏng
Anh tiễn em ra mãi tới nơi phi trường.
Tầu bay cánh vươn mịt mùng
Ðường bay não nùng
Hỡi em, vào khung trời mênh mông !
Ôi cơn gió buồn !
Phi cơ sẽ đưa em đi muôn trùng.
Chờ em viết thư tình về
Anh đã ước thề
Nhưng biết đâu em sẽ nhớ tới bạn hè ?
Còn anh khó quên mùa hè
Gặp em, tóc thề
Anh đã yêu người em tuổi say mê.
Ôi đã hết rồi !
Phi cơ đã đưa em đi xa vời.
Từ nay cách xa nghìn trùng !
. . . . . .
Từ nay cách xa nghìn trùng !
Tình yêu sẽ mờ, ôi sẽ phai,
Trong bóng tối trên đường dài.
Từ nay nhớ nhung còn dài.
Còn vương xuống đời
Như bóng mây còn bay mãi trong khung trời.
CODA
Adieu ! Xa em !
Adieu ! Xa em !


Singer: Jean Francois Michael

Rien Qu'une Larme - Chỉ Cần Một Giọt Lệ

Chỉ Cần Một Giọt Lệ
Rien Qu'une Larme
Nhạc Pháp - Lời Việt : Phạm Duy

Một thoáng đôi mắt long lanh sáng ngời
Em nhìn tôi, lệ hoen ướt mi người
Vừa mới nghe nói : xa nhau mất rồi
Ôi người yêu, lệ rơi ướt môi.
Xin em yêu phải gắng tin tôi
Xin yêu em nghìn kiếp chớ phai.
Cuộc tình nào mà không lỗi lầm ?
Vài giọt lệ hàn gắn thương tâm.
. . . . . .
Chỉ thấy đôi mắt em hơi ướt mềm
Tôi đột nhiên lòng đau đớn ê chề.
Chỉ với đôi mắt rưng rưng não nề
Em nhìn tôi, lòng tôi tái tê.
Vì người tình này quá tham lam
Nên em yêu phải khóc lê thê
Một nghìn lần tình như muốn quên
Một nghìn lần ở mãi bên em.
. . . . . . .
Một thoáng đôi mắt long lanh ngấn lệ
Em nhìn tôi, tình tôi sẽ lâu dài.
Vì đã muốn giữ em suốt đời,
Em làm ơn cười lên tí coi !
Một thoáng đôi mắt long lanh sáng ngời
Em nhìn tôi, lệ hoen ướt mi người !
Chỉ với đôi mắt rưng rưng não nề
Tôi đột nhiên lòng đau tái tê.
Vì đã muốn giữ em suốt đời,
Em làm ơn cười lên tí coi !


Singer: Mike Brant

Chèvre Feuille Que Tu Es Loin - Ôi Giàn Thiên Lý Ðã Xa

Ôi Giàn Thiên Lý Ðã Xa
Chèvrefeuille Que Tu Es Loin
Lời Việt : Phạm Duy

Tội nghiệp thằng bé cứ nhớ thương mãi quê nhà
Giàn thiên lý đã xa, đã rời xa.
Ðứa bé lỡ yêu, đã lỡ yêu cô em rồi !
Tình đã quên, mỗi sớm mai lặng trôi.
. . . . . .
Này này nàng hỡi ! Nhớ may áo cho người
Giàn thiên lý đã xa tít mù khơi.
Tấm áo cắt ngay, đã cắt trên chăn mượt mà
Là chiếc chăn đắp chung những ngày qua.
. . . . .
Tìm một miếng đất cho gã si tình
Giàn thiên lý đã xa mãi ngàn xanh.
Miếng đất, đất hoang, miếng đất ngay bên giáo đường
Biển sẽ ru tiếng hát êm trùng dương.
. . . . .
Giờ đã đến lúc tan ánh mặt trời
Giàn thiên lý đã xa mãi người ơi !
Lấp đất hố tôi, lấp với đôi tay cô nàng
Thì hãy chôn trái tim non buồn thương.
. . . . .
Tội nghiệp thằng bé cứ nhớ thương mãi quê nhà
Giàn thiên lý đã xa, đã rời xa.
Ðứa bé lỡ yêu, đã lỡ yêu cô em rồi !
Tình đã quên, mỗi sớm mai lặng trôi.

Singers: Nana Mouskouri & Thanh Lan

Il Est Mort Le Soleil - Nắng Ðã Tắt

Nắng Ðã Tắt
Il Est Mort Le Soleil
Nhạc Pháp - Lời Việt Phạm Duy

Mặt trời đã chết hè đã hết và nắng chết,
Chết luôn đôi con tim, khi chúng ta lìa duyên.
Con tim âm u như mặt trời câm.
Mặt trời đã chết và nắng chết, tình đã hết
Chít khăn tang, riêng em !
Riêng có em buồn than.
Ai bôi đen trong tim em, trong hồn em ?
Ngày nào, trên bãi cát, mình quấn quýt bên nhau.
Trong gió, trong mưa, tình đã dâng cao.
Không nắng nhưng sao đời vẫn thơm lâu !
Ôi nhớ hôm nao
Mặt trời đã chết. hè cũng hết và nắng tắt
Tối đen nơi con tim, mưa khắp trong lòng em.
Ôi âm u, đen trong lòng em.
Ngày nào em yêu mến mầu xanh ngát phiêu diêu,
Yêu mến mắt xanh mầu mắt thương yêu.
Yêu mến mắt xanh mộng ước lên cao.
Ngồi nhớ hôm nao
Mặt trời đã chết, hè đã hết và nắng tắt
Tắt luôn câu thương yêu, khi chúng ta lìa nhau.
Ðưa nhau, ta đưa nhau đi vào đêm.
Ði vào đêm.



Singer: Nicoletta

L'aventura - Cuộc Phiêu Lưu

Cuộc Phiêu Lưu
L'aventura
Nhạc Pháp - Lời Việt : Phạm Duy

Ðôi trai đôi gái tơ, câu ca câu hát nuôi đời ta.
Phiêu lưu ta muốn ư ? Xin mai đây ta cứ đi tự do.
Phiêu diêu trong cõi tiên, âm ty, nơi sóng cao, biển êm
Mai đây khi nắng lên, cùng nhau đi ta dắt nhau đi liền.
CHORUS
Viễn du ! Viễn du !
Ta có nhau là đời ta đã phiêu bạt
Viễn du ! Viễn du !
Ôm ấp nhau từng đêm
Ôi sâu thăm thẳm !
Viễn du ! Viễn du !
Ôi tấm thân mà bàn tay ta vuốt ve
Ðôi ta phiêu lưu trong ái ân
Trong tình yêu, ta hiến thân
Cho muôn kiếp hồng trần.
. . . . . .
Không gian ơi ! Lắng nghe ta hôn nhau
Ta thấy nhau còn mê.
Không gian như loãng đi
Khi đôi ta đang bước trong tình si.
Ôm nhau ta hát ca, không mơ
Không ước, không cần chi
Sao cho đôi chúng ta còn
Luôn luôn như tiếng ca hiền hoà.
(về CHORUS)

Stone & Eric Charden

Tous les garçons et les filles - Những Nụ Tình Xanh

Những Nụ Tình Xanh
Tous les garçons et les filles
Nhạc Pháp - Lời Việt : Phạm Duy

Bao nhiêu uyên ương trong cơn yêu đương
Ðôi chân miên man hân hoan
Lang thang giữa phố phường.
Bao nhiêu duyên vui xuân xanh
Ðôi mươi xuân xanh như tôi,
Ai kia hai mươi cũng biết rồi.
Niềm hạnh phúc trong tay người
Hay trong mắt, trên môi cười
Họ yêu nhau và đi tới sẽ sống với niềm vui mới
Thế nhưng tôi vẫn đơn côi vẫn không ai kết duyên đôi
Thế nhưng tôi vẫn đơn côi vẫn không ai đoái hoài tôi.
. . . . . . .
Nỗi sầu, ôi nỗi u sầu
Những ngày buồn trôi giống nhau.
Cõi đời ôi là những âu sầu
Không có những tiếng nói ấm áp
Của người yêu mến nhau.
Tôi chưa yêu đương, tôi mong yêu, trong cơn đau thương
Ai đưa tôi lên chốn Thiên Ðường ?
Tôi chưa duyên vui, xuân tôi hai mươi,
Tôi mong như ai, vui trong duyên đôi sẽ biết đời
Niềm hạnh phúc trong tay người,
Hay trong mắt, trên môi cười
Họ yêu nhau và đi tới sẽ sống với niềm vui mới
Khiến cho tôi có ai yêu sẽ quên đi
Những cơn đau, dắt tay nhau
Tới mai sau
Tới nơi yêu nhau dài lâu.


Singer: Francoise Hardy

La Plus Belle Pour Aller Danser - Em Ðẹp Nhất Ðêm Nay

Em Ðẹp Nhất Ðêm Nay
La Plus Belle Pour Aller Danser
Nhạc Pháp - Lời Việt : Phạm Duy

A ha ! Ðêm nay ai cũng cho em là xinh nhất nơi đây
A à ạ a, đẹp xinh
A ha ! Trong đêm khiêu vũ em như vừng sao sáng xa khơi
A à ạ a, sáng ngời
A ha ! Ðêm nay em muốn nghe những lời ân ái êm êm!
A à ạ a ! Êm êm
A ha ! Em nghe anh nói yêu em dài lâu nhé anh ơi
A à ạ a ! Lâu dài
. . . . . .
Em mong cho chiếc áo, chiếc áo tươi mầu em đã chọn kỹ
Một chiếc áo rực rỡ em vừa thêu
Em mong cho chiếc áo đó cũng như là mớ tóc mềm rũ
Ðược mơn trớn dưới tay người
A ha ! Khi đêm buông xuống
Em thường hay mơ ước xa xôi ! A à ạ ơi ! Em mơ
A ha ! Em mơ em sẽ mang lụa là
Eem xinh em tươi nhất, ôi nơi trần gian
Cho em khiêu vũ trong đêm thần tiên.
ợƯ ư, em xinh em tươi vui nhất nơi đây.
Ư ư, em xinh, em khiêu vũ trong cuộc đời tiên
Anh cho em hơi sức, sức sống trong đời em đã từng thiếu
Một tiếng thét hạnh phúc trong tuổi yêu.
Ðêm nay em xin biếu hết, cõi Xuân nồng
Em cho người yêu, và cho luôn trái tim này.
. . . . .
A ha ! Ðêm nay em muốn quen một nụ hôn trước tiên
A à ạ a ! Nụ hôn
A ha ! Ðêm nay em biết em phải là
Em xinh em tươi nhất ôi nơi trần gian
Cho em khiêu vũ trong cuộc đời tiên
Ư ư, em xinh em tươi nhất nơi đây
Ư ư, em xinh em khiêu vũ trong cuộc đời tiên.

Singer: Sylvie Vartan

Bang Bang - Khi Xưa Ta Bé

Khi Xưa Ta Bé
Bang Bang
Nhạc Pháp - Lời Việt : Phạm Duy

Khi xưa đôi tôi ta bé, ta chơi,
Ðôi ta chơi bắn súng khơi khơi,
Như Công An đi bắt quân gian
Hiên ngang anh giơ súng ngay tim ! Bang Bang !
Anh bắn ngay em ! Bang Bang !
Em ngã trên sân ! Bang Bang !
Tiếng súng khi xưa ! Bang Bang !
Ta sẽ không quên bao giờ.
Ðôi ta theo nhau lớn lên mau
Ðôi ta luôn luôn thân thiết bên nhau.
Ta yêu nhau như lũ bé con.
Nhưng anh ham chơi bắt nhau luôn ! Bang Bang !
Anh thích lăng quăng ! Bang Bang !
Em cũng theo anh. Bang Bang !
Tiếng súng khi xưa ! Bang Bang !
Ta sẽ không quên bao giờ.
. . . . . .
Bao năm qua, ta đã hai mươi
Câu yêu đương đã đến cho đôi.
Môi hôn thay câu nói thơ ngây
Chơi yêu thay chơi bắt nhau vui !
Anh xa em, em mất anh yêu !
Không ai coi xem lỗi nơi ai.
Anh ra đi, anh đã ra đi
Anh đi theo duyên mới xa xôi ! Bang Bang !
Anh đã ra đi ! Bang Bang !
Em sẽ bơ vơ ! Bang Bang !
Tiếng súng khi xưa ! Bang Bang !
Ta sẽ không quên bao giờ !
. . . . . .
Nay khi ta chốn công viên
Trông bao nhiêu em bé hân hoan
Chơi Công An đi bắt quân gian
Chơi đi theo, đi trốn lăng xăng ! Bang Bang !
Ta nhớ năm xưa ! Bang Bang !
Trong trái tim ta ! Bang Bang !
Tiếng súng khi xưa ! Bang Bang !
Ta sẽ không quên bao giờ !

Singer: Sheila

Top of The World - Đỉnh Cao Thế Giới

Lời Việt: Lê Xuân Trường

Tình thoáng trong phút giây trái tim ấm lại
Làm tim em bỗng chốc ngập ngừng môi đắm cuồng si.
Từng cụm mây trên bầu trời và áng dương sáng trong tim người,
Và em không ngạc nhiên thoáng nghĩ chỉ là giấc mộng.
Trời sáng nay quá đẹp như hằng mong chờ
Là cơn mơ đã đến dâng đời em bao thiết tha.
Và duy nhất có một điều làm ngất ngây trái tim từng chiều
Ngự trên cao em đây chỉ thấy anh là tất cả.

Chorus:
Đỉnh cao thế giới, em đây chỉ thấy một điều rằng
Bên anh em thấy tin yêu muôn trùng, không gian tuyệt vời
Ôi! Sao đắm say...
Lời tình anh nồng môi ấm, và tiếng nói quyến rũ hồn em
Anh tuyệt vời đã dẫn em lên trên đỉnh cao.

Ngọn gió bay trong chiều đã làm em buồn
Kể em nghe trên cõi đời này tình chỉ là mơ.
Từng chiếc lá nhớ cây cành, chờ gió ru với bao mộng lành
Là hạnh phúc em đây chất ngất thiết tha muôn đời

Niềm ước mơ trong đời chỉ cần có chàng
Từng ngày trôi đi với hy vọng đôi ta có nhau
Ngày mai tới nắng lưng đồi, từng cánh chim vút bay tung trời
Từng chiếc lá hân hoan, sung sướng, reo vui bên đời.

Love Story - Chuyện Tình

Chuyện Tình
Love Story
Nhạc : Francis Lai - Lời Việt : Phạm Duy

Biết dùng lời rất khó, để mà nói rõ
Ôi biết nói gì, cuộc tình lớn quá
Chuyện tình đáng nhớ, tuy cũ như là biển già trắng xoá
Cuộc tình quý giá như những ngọc ngà nàng dành cho ta
Ôi biết nói gì ?
Với một lời quý mến, mà nàng nói đến
Khi bước chân vào cuộc đời vắng ngắt
Cuộc tình thứ nhất, muôn kiếp muôn đời là tình vĩnh viễn
Vì nàng đã hiến đôi cánh tay mềm nghìn đời quyến luyến
Lòng ta đầy kín, lòng ta đầy kín
Là muôn nghìn chuyện yêu đương, câu hát thần tiên
Và những mộng huyền mênh mang, đầy kín hồn hoang
Man mác tình duyên
Thôi hết cuộc đời im tiếng
Ðời lẻ loi đã tan, ta đã được nàng
Làm gì còn tiếng than, nắm đôi tay thiên thần
Ði suốt mùa Xuân...
Sẽ còn được biết mấy ? Một đời luyến ái
Yêu sẽ lâu dài hoặc là quá ngắn ? Thật là khó đoán
Nhưng vẫn cho rằng cuộc đời có hết, loài người có chết
Sao sáng trên trời ngày nào sẽ tắt
Em vẫn gần ta !

L' été 42 - The Summer Knows - Hè 42

C'était l'été 42
On hésitait
Encore un peu
Entre l'amour et l'amitié
Et puis un jour
Tout simplement tu t'es offerte

C'était l'été 42
J'avais quinze ans
Tu étais belle
Autour de nous c'était la guerre
Et moi dans tes bras
Je criais : je t'aime !
Dans mes bras
Tu pleurais : je t'aime
On avait peur
On était heureux

[x2:]
C'était l'été 42
J'avais quinze ans
Tu étais belle
C'était l'été de mon premier amour

****

(A.Bergman, M.Bergman, M.Legrand)
[Recorded May 7, 1974, Hollywood]

The summer smiles, the summer knows, and unashamed, she sheds her clothes.
The summer smoothes the restless sky,
And lovingly she warms the sand on which you lie.

The summer knows, the summer's wise, she sees the doubts within your eyes,
And so she takes her summertime, tells the moon to wait and the sun to linger,
Twist the world around her summer finger.
Lets you see the wonder of it all,

And if you learned your lesson well,
There's little more for her to tell,
One last caress, it's time to dress for fall.

***

Thế rồi những bản nhạc trẻ hay nhất vẫn là những bài nhạc tình trong những cuốn phim tình. Phim SUMMER '42 nói tới mối tình giữa cậu bé vừa mới lớn lên và một bà quả phụ. Với lời ca của bài HÈ 42 (The Summer Knows) này, tôi còn cố gắng nói tới một chút hạnh phúc trong thời gian ngắn ngủi của đời người là mùa hè. Hãy vui lên, hãy yêu đi trước khi mùa Thu của đời mình lê thê bước tới. - Phạm Duy (Ngàn Lời Ca Khác)


Hè 42
Summer '42
Nhạc Mỹ - Lời Việt : Phạm Duy

Hè đã tới rồi
Mùa hè cười vui
Cởi phăng áo đời
Hè đi phơi phới
Hè ru sóng nguôi
Nhẹ như ra khơi
Hè hâm nóng nơi
Nằm trên cát chơi
Hè ân ái ơi
Hè yêu mến người
Hè còn vui chơi
Hè trong mắt người
Ðừng nên bối rối
Hè xin đất trời
Hè lên tiếng nói
Nói với trăng ngời
Phải cùng nắng cao vời
Bằng nắm tay, nắm tay
Phải cùng giữ trái đất này
Hết quay, hết quay, hết quay
Phải hết xoay quanh đêm ngày
. . . . . .
Người yêu mến hè
Người còn say mê
Hè xin vuốt ve
Một lần thôi nhé
Rồi xin lắng nghe
Mùa Thu bước về
Lê thê...




M.& MME MICHEL LEGRAND perform L'été 42

Tu Te Reconnaitras - Xin Tự Hiểu Mình

Singer: Anne-Marie David


1.
Từ trong mơ, giữa tuổi thơ,
Từ trong lớp lúc ta dạy bởi ma soeur
Từ sân ga, nhớ tới chân son,
Còn mong dấn thân vào tuổi si mê

Tìm mình trong nỗi ưu tư
và tìm trong ngóng chờ

ĐK:
Xin cho gặp
Hãy cho ta tự hiểu mình
phút giây do dự
Tìm trong nỗi vui và trong khóc than

Xin cho gặp
Hãy cho ta tự hiểu mình
Khiến trong thơ dại
tìm trong thế gian để ta thấy ta

2.

Tìm trong mơ khi nghệ sĩ
ngàn mong ước vẫn không đạt ngày vinh quang
Và nhân gian, lắm gian ngoan
Nhiều chê bai, cớ sao hoài lời suy tôn

Tìm mình trong ái tình
tìm mình trong giá băng

(ĐK)

___


Tu Te Reconnaitras

Musique par: Claude Morgan

Dans les rêves de l'enfance
Dans l'élève que le maître a puni
Dans la gare où commence
La première aventure de la vie
Dans celui qui doute
Dans celui qui croit

Tu verras
Tu te reconnaîtras
A chaque instant
Dans chaque joie
Dans chaque larme

Tu verras
Tu te reconnaîtras
Dans cet enfant
Parmi ces gens
Tous comme toi

Dans les rêves de l'artiste
Que la gloire n' a jamais couronné
Dans ce monde égoïste
Qui renie ce qu'il a adoré
Dans ceux qui ont peur
Dans ceux qui ont froid

Tu verras
Tu te reconnaîtras
A chaque instant
Dans chaque joie
Dans chaque larme

Tu verras
tu te reconnaîtras
Dans cet enfant
Parmi ces gens
Tous comme toi

Tu verras
Tu te reconnaîtras
Dans cet amour
Que j'ai pour toi
Oui tu verras
Tu te reconnaîtras





http://en.wikipedia.org/wiki/Tu_te_reconna%C3%AEtras

Je T'aime Moi Non Plus - Còn Gì Ðể Lại Không

Nhạc Francis Lai - Lời Việt : Phạm Duy


Còn yêu người hay không ? Khi xa tình rồi,
Yêu người hay không ?
Yêu người hay không ? Khi xa người rồi,
Khi đời tan rã.
Còn không những tiếng ân tình ?
Ðếm những tình nồng và những tiếng êm vui
Bao nhiêu là mộng
Mộng đẹp còn hay không ?

. . . . . . .

Còn lại một nụ hôn, trên môi nồng nàn,
Trong một chiều đông.
Khi trời lạnh căm, ôm nhau thì thầm,
Nơi vùng tuyết trắng.
Còn không khói xám, mây ngoài trời
Bay trong trời buồn,
Và lũ chim lạc bầy bay đi tìm đàn,
Lửa hồng sưởi nụ hôn ?

Còn lại mùi thịt da, da thơm ngọc ngà
Trêm nệm giường êm êm
Ta vùi trong nhau
Quên đi ngày giờ, năm cùng tháng hết.
Còn không khói xám, mây ngoài trời
Bay trong trời buồn,
Và lũ chim lạc bầy bay đi tìm đàn,
Lửa hồng sưởi nụ hôn ?

. . . . . .

Còn đây tóc mây cuốn ta vào mộng,
Bao nhiêu là mộng.
Còn mãi mãi trong ta
Bao nhiêu kỷ niệm, kỷ niệm đẹp như mơ.



Music by Serge Gainsbourg - Singer: Jane Birkin

Vài hình ảnh của "Đêm Maxim với Tuấn Ngọc"

Bạn,

Tôi vừa nhận được vài hình ảnh mới của ns Phạm Duy qua ống kính của nhiếp ảnh gia Phong Quang, xin chia xẻ với bạn.
Sau đây là toàn văn lá thư:

Kính gửi các bạn


Sau một thời gian dưỡng bệnh, đến nay sức khỏe của nhạc sĩ Phạm Duy đã khá ổn định. Ông đã xuống phố uống cafe ngày 18 tháng 10;

Ngày 24 tháng 10, 2009 dạo phố Đồng Khởi đến nhà hàng Maxim nghe Tuấn Ngọc hát.

Chia sẻ với mọi người vài hình ảnh
--
Nguyen Phong Quang

****

Một số hình ảnh khác trong đêm Tuấn Ngọc.

Agnetha Faltskog - If I Thought You'd Ever Change Your Mind

Người đẹp tóc vàng của nhóm ABBA một thời, vẫn rất đẹp và hát vẫn rất hay trong nhạc phẩm "If I Thought You'd Ever Change Your Mind". Tôi xem video này xong, "kết quá", và rồi đã order luôn CD, các bài còn lại cũng hay không kém. Các bạn nào thích ABBA không nên bỏ qua CD này.





I would bring you flowers in the morning

Wild roses as the sun begins to shine
Sweet perfume in tiny jeweled caskets
If I thought you'd ever change your mind


I would take you where the music's sweetest
And feed you winter fruits and summer wine
Show you things you've only read in story books
If I thought you'd ever change your mind

I would bring you happiness
Wrapped up in a box and tied with a yellow bow
I would bring you summer rain and rainbow
skies to make your garden grow
And in the winter snow my songs would keep you from the cold
But what use of flowers in the morning
When the garden they should grow in is not mine
And what use is sunshine if I'm crying
And my falling tears are mingled with the wine


I would bring you happiness
Wrapped up in a box and tied with a yellow bow
I would bring you rainbow skies
And summer rain to make your garden grow
And in the winter snow, my songs would keep you from the cold


I would bring you flowers in the morning
Wild roses when the sun begins to shine
Winter fruits and summer wine
Sweet perfume and columbine
If I thought you'd ever change your mind
If I thought you'd ever change your mind

You Might As Well Jump! - Jump Breaks: Tiện ích mới nhất của Blogger

Bạn,

Cách đây hơn một tháng, Blogger trình làng một tiện ích mới: "Jump Break". Tiện ích đó là gì? nếu muốn biết xin mời bạn ấn vào link "Xem toàn bộ bài".

Nếu ấn vào link ấy, mà bạn đọc được cả bài này, thì bạn đã thấy được tiện ích có lợi như thế nào rồi đó!!! Bạn viết một đoạn ngắn mở đầu, xuống dòng, rồi chỉ ấn vào cái nút "Insert jump beak" ở cuối dãy nút ở "Compose" editor là xong.

Bạn cũng có thể thêm thẳng vào trang dòng này  <!-- more --> chỗ nào bạn muốn cắt thành hai đoạn.

Nếu bạn dùng một template và thêm vào nhiều phụ tùng (như trang của tôi chẳng hạn), bạn phải sửa thêm trong trang Expanded HTML.

Trước tiên, backup template của bạn, rồi tìm dòng code này ở trang "Expanded HTML" (xem thêm cách sửa template ở đây):

<data:post.body/>

Sau đó thêm vào đoạn này:

<b:if cond='data:post.hasJumpLink'><div class='jump-link'>
<a expr:href='data:post.url + "#more"'><data:post.jumpText/></a>
</div>
</b:if >

Như bạn thấy, tôi đã sửa trang nhà của tôi để nó hiện lên gần chục bài mới nhất, nhìn rất gọn ghẽ. Tôi cũng có xem thử "source code" của trang nhà của tôi sau khi sửa, thì quả là nó tải nhanh lên rất nhiều, vì nó chỉ tải xuống máy người đọc khúc đầu thôi, còn khúc đuôi thì chỉ hiện lên khi bạn ấn vào link. Các cách "hacks" trước của các bloggers như anh Ramani của Hackosphere cách đây 3 năm coi như lỗi thời :-)
(nhắc lại thời đó làm tui nhớ quá trời, tự nhiên nổi hứng làm mấy cái hacks & widgets :-)
Chúc bạn thành công. Nếu bạn chưa hiểu rõ, mời bạn ấn vào hai links tham khảo để xem thêm cách chỉ dẫn (bằng anh ngữ) của Blogger.

Hoctro
10/17/09

***

Các trang tham khảo:

1. http://bloggerindraft.blogspot.com/2009/09/you-might-as-well-jump.html
2. http://www.google.com/support/blogger/bin/answer.py?answer=154172
3. Cách sửa template.

Vài cảm nghĩ nhân nghe "Phạm Duy Vol.6 - Nghìn Năm Vẫn Chưa Quên"

Nhân dịp nghe thử vài trích đoạn trong đĩa CD "Phạm Duy Vol.6 - Nghìn Năm Vẫn Chưa Quên", tôi muốn ghi nhanh vài cảm nghĩ lan man, dưới cặp mắt và tai nghe của một người nghe ("hơi bị" nhiều) nhạc Phạm Duy.

***

Từ ngày nghe được CD đầu tiên Vol. 1 cách đây hơn 3 năm và ghi lại vài cảm nghĩ về nhạc phẩm "Tình Ca", tôi thấy công ty Phương Nam rất tuần tự và kiên trì cho ra đều đặn từng CD, đến nay đã trên 60 bài được lưu hành rộng rãi. Chất lượng của các giọng hát rất đáng kể, nhất là đối với thính giả hải ngoại như tôi, nay có dịp được làm quen với các ca sĩ nổi tiếng trong nước. Các bản nhạc được hòa âm phối khí rất kỹ lưỡng, rất xuyên suốt, không có gì khác biệt về chất lượng, nếu so sánh giữa các CD với nhau. Có thể nói nhạc sĩ đã chọn đúng nơi để giao phó công việc giới thiệu dòng nhạc của mình trở lại với khán thính giả quốc nội.

***

"Tôi đang mơ giấc mộng dài" được hòa âm theo lối pop, trong phần mở đầu người ta nghe đâu đó ảnh hưởng của những ca khúc 80' như "Saving All My Love For You" của diva Whitney Houston. Thế nhưng, phần còn lại thì phong cách đệm rất trữ tình, mượt mà, và nhất là chỉ làm nhiệm vụ làm nền cho ca sĩ, điền vào những chỗ trống của bài hát, thành ra nghe rất nhẹ nhàng thoải mái. Các hợp âm để rất điêu luyện, rất mướt, nghe lãng đãng, rất phù hợp với tinh thần bản nhạc. Tôi rất thích đoạn cuối của bài: "đừng lay tôi nhé cuộc đời, tôi còn trẻ dại, cho tôi mơ màng", các hợp âm chuyển theo sát nhau nghe rất sang và hợp lý. Ca sĩ Mỹ Lệ thể hiện rất vừa phải, "just right", làm người nghe có thể tin vào những gì cô "nghe" và "thấy" từ giấc mộng dài. Tôi thích version này hơn các versions khác đã nghe trước kia. Nhạc phẩm vốn được chuyển từ khổ thơ lục bát, và version đã thành công trong việc "ngụy trang" để thính giả hoàn toàn không biết đây là nhạc phổ từ thơ.

***

"Ngày Em Hai Mươi Tuổi" có một phong cách dân gian hơn, và tôi cũng thích câu thổi kèn "hook" mở bài và nối kết cả bài hát, cũng rất thích cách hát bè của tốp nữ, và tiếng synth mandoline rung nhẹ sau mỗi câu. Phong cách đệm này rất quen thuộc với thính giả hải ngoại thường xuyên xem các chương trình Paris by Night như tôi, và nếu nhắm mắt lại và so sánh thì không thể phân biệt được ai là hải ngoại, ai là trong nước nữa. Đây là một điều rất đáng kể vì theo tôi nhớ từ những ngày ở trong nước (25-30 năm trước), nghe nhạc của Đài Truyền Hình thì mười bài nghe thì mười bài đều hòa âm theo một kiểu, hầu như không sáng tạo. Giờ đây, các nhạc sĩ hòa âm như Hoài Sa, Việt Anh, Đức Trí đã làm chủ được nghệ thuật hòa âm trong thời đại điện toán, sử dụng rất chừng mực, không để những tiếng synth hiện đại có sẵn nhảy "loạn xà ngầu" vào trong những bài soạn của mình.

***

"Hoa Rụng Ven Sông", bài đầu tiên tôi chọn để phân tích (http://phamduyproject.googlepages.com/part1.html), nay được hai giọng hát Đức Tuấn và Thanh Thủy song ca, tôi thấy họ đã chuyển tải rất đạt, nhất là trong đoạn B hát bè. Một lần nữa, do hòa âm chủ đích làm nền chứ không phô trương, với những đoạn chuyển hợp âm tinh tế, nhạc cụ sử dụng đúng mực và đúng chỗ, bài nhạc này đã chuyển tải tinh thần hoài niệm, lãng đãng trôi của ý thơ Lưu Trọng Lư và nét nhạc Phạm Duy.

***

Trên sáu mươi bài hát trong sáu CD, chưa kể trên 10 bài vừa được cho phép lưu hành để thành vol 7, thì quả là Phương Nam đã góp một phần rất tích cực trong việc giới thiệu dòng nhạc Phạm Duy. Tôi có so sánh các bài trên với danh sách 100 bài mà tôi yêu thích, thì thấy trên một nửa đã được lưu hành rộng rãi. Hy vọng các khúc điệu rất nổi tiếng của ông khác như: Bên Ni Bên Nớ, Đường Chiều Lá Rụng, Giết Người Trong Mộng, Mùa Thu Paris, v.v. và nhất là hai trường ca Con Đường Cái Quan và Mẹ Việt Nam cũng sẽ được sớm lưu hành rộng rãi. Ngoài ra, hy vọng các sách nghiên cứu về âm nhạc khác của nhạc sĩ cũng sẽ được hiệu đính và tái xuất bản, như Đặc khảo về Dân Nhạc Việt Nam, Đường Về Dân Ca, v.v.

***

Bạn có thể nghe thử một số bài như Tôi Đang Mơ Giấc Mộng Dài, Chiều Về Trên Sông, Hoa Rụng Ven Sông, Vết Sâu, và Khối Tình Trương Chi ở trang web đang thử nghiệm của công ty Phương Nam: http://www.pnfilm.com.vn/music_list.php?id=126

Thêm 12 ca khúc của Phạm Duy được phổ biến

Xem trang Search "Phạm Duy" tại Tuoitre Online

Thứ Ba, 06/10/2009, 01:25 (GMT+7)

Thêm 12 ca khúc của Phạm Duy được phổ biến

TT - Thêm 12 ca khúc sáng tác trước năm 1975 của nhạc sĩ Phạm Duy vừa được cấp phép phổ biến, biểu diễn tại VN theo quyết định số 39/QĐ-TCBD của Cục Nghệ thuật biểu diễn/ Bộ VH-TT&DL.

Đó là Tỳ bà (thơ Bích Khê), Đừng bỏ em một mình (thơ Hoài Trinh), Hai năm tình lận đận (thơ Nguyễn Tất Nhiên), Cô hái mơ (thơ Nguyễn Bính), Tiếng thu (thơ Lưu Trọng Lư), Nếu một mai em sẽ qua đời, Đừng xa nhau, Làm sao mà quên được, Đường em đi, Mưa rơi, Tình ca mùa thu, Trên đồi xuân.

T.Đ.



*****
Các tin cũ hơn
*****

Thứ Năm, 16/10/2008, 01:05 (GMT+7)

Thêm 13 ca khúc của nhạc sĩ Phạm Duy được phổ biến

TT - Cục Nghệ thuật - biểu diễn, Bộ Văn hóa - thể thao và du lịch vừa có quyết định cho phép phổ biến trên toàn quốc 13 ca khúc của nhạc sĩ Phạm Duy (sáng tác trước năm 1975 và ở nước ngoài) gồm: Yêu là chết ở trong lòng, Khối tình Trương Chi, Tình hờ, Ngày em 20 tuổi, Tóc mai sợi vắn sợi dài, Tuổi hồng, Tuổi thần tiên, Tuổi mộng mơ, Vết sâu (phổ thơ Nguyên Sa), Hoa rụng ven sông (phổ thơ Lưu Trọng Lư), Chiều về trên sông, Tôi đang mơ giấc mộng dài, Nghìn năm vẫn chưa quên.

****
Thứ Hai, 17/12/2007, 09:48 (GMT+7)

Thêm 11 ca khúc của nhạc sĩ Phạm Duy được phổ biến

Gia đình nhạc sĩ Phạm Duy vừa cho biết, Cục Nghệ thuật - Biểu diễn - Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch vừa có quyết định cho phép phổ biến trên toàn quốc 11 ca khúc của nhạc sĩ Phạm Duy (sáng tác trước 1975 và ở nước ngoài).

11 ca khúc gồm: Con đường tình ta đi, Phượng yêu, Còn gì nữa đâu, Thương ai nhớ ai, Bài ca sao, Bài trăng sao, Gọi em là đóa hoa sầu, Em lễ chùa này, Ngày đó chúng mình, Tìm nhau, Kiếp nào có yêu nhau.

Như vậy, từ khi nhạc sĩ về nước định cư đến nay, đã có thêm 54 sáng tác của ông được cấp phép. Bà Mộng Thúy - Giám đốc Phương Nam phim, đơn vị độc quyền những tác phẩm của nhạc sĩ Phạm Duy tại VN, cho biết, sau khi làm album, Phương Nam sẽ có những chương trình để giới thiệu những ca khúc này đến khán giả. Chiều 16-12, chúng tôi cũng đã liên lạc với ông Lê Ngọc Cường, Cục trưởng Cục Nghệ thuật - Biểu diễn và ông cũng đã xác nhận về việc cấp phép này.

Theo N.V - H.L -THANH NIÊN

****

Thứ Năm, 17/05/2007, 02:30 (GMT+7)

Thêm 10 ca khúc của Phạm Duy được phổ biến

TT - Thêm 10 ca khúc của Phạm Duy được phép phổ biến. Ngày 15-5-2007, Cục Nghệ thuật biểu diễn thuộc Bộ Văn hóa - thông tin đã chính thức cho phép Công ty cổ phần văn hóa Phương Nam phổ biến thêm mười ca khúc sau đây của nhạc sĩ Phạm Duy:

Rồi đây anh sẽ đưa em về nhà, Cành hoa trắng, Thương tình ca, Cỏ hồng, Đường em đi, Chuyện tình buồn (thơ Phạm Văn Bình), Tây tiến (thơ Quang Dũng), Gánh lúa, Tuổi ngọc, Ông trăng xuống chơi.


T.Đ.

****

Thứ Ba, 17/10/2006, 00:21 (GMT+7)

Thêm 12 ca khúc Phạm Duy được phổ biến

TT - Theo quyết định số 84/QĐ/NTBD của cục trưởng Cục Nghệ thuật biểu diễn Lê Ngọc Cường ký ngày 13-10-2006, có thêm 12 ca khúc sau đây của nhạc sĩ Phạm Duy được phép phổ biến trên toàn quốc qua bản quyền của Công ty cổ phần văn hóa Phương Nam:

Tình hoài hương, Tình cầm (thơ Hoàng Cầm), Hương rừng (theo thơ Sơn Nam), Chiếc kẹp tóc thơm tho, Trăm năm bến cũ (thơ Lưu Trọng Lư), Vợ chồng quê, Nụ tầm xuân, Đố ai, Chỉ chừng đó thôi, Vô thường, Tiếng đàn tôi, Tiếng sáo thiên thai (thơ Thế Lữ).

T.Đ.

****
Thứ Ba, 22/11/2005, 01:05 (GMT+7)

Thêm 10 ca khúc của nhạc sĩ Phạm Duy được phổ biến

TT - Theo quyết định số 81/QĐ-NTBD ngày 21-11-2005 của Cục Nghệ thuật biểu diễn, đã có thêm mười ca khúc sau đây của nhạc sĩ Phạm Duy được phép phổ biến trên toàn quốc (tất nhiên khi dùng kinh doanh thì phải được sự đồng ý của tác giả): Bà mẹ quê, Em bé quê, Cây đàn bỏ quên, Còn chút gì để nhớ (thơ Vũ Hữu Định), Nghìn trùng xa cách, Đưa em tìm động hoa vàng (thơ Phạm Thiên Thư), Ngày xưa Hoàng Thị (thơ Phạm Thiên Thư), Kỷ niệm, Hoa xuân, Xuân ca.

Như vậy là sau khi được phép hồi hương, tính đến nay đã có 19 ca khúc của Phạm Duy được phép phổ biến, biểu diễn (chín ca khúc kia là: Ngậm ngùi, Mộ khúc, Áo anh sứt chỉ đường tà, Thuyền viễn xứ, Ngày trở về, Quê nghèo, Tình ca, Nương chiều, Bà mẹ Gio Linh).

T.Đ.

****

Thứ Bảy, 23/07/2005, 00:30 (GMT+7)

Cho phép phổ biến chín ca khúc của nhạc sĩ Phạm Duy

TT - Ngày 21-7, Cục Nghệ thuật biểu diễn đã ký quyết định số 47/QĐ-NTBD cho phép phổ biến trên toàn quốc chín ca khúc do nhạc sĩ Phạm Duy sáng tác gồm: Tình ca, Bà mẹ Gio Linh, Quê nghèo, Ngày trở về, Áo anh sứt chỉ đường tà (thơ Hữu Loan), Ngậm ngùi (thơ Huy Cận), Nương chiều, Mộ khúc (thơ Xuân Diệu), Thuyền viễn xứ (thơ Huyền Chi).

Trước đó, Cục Nghệ thuật biểu diễn cũng đã ký quyết định số 33, 34/QĐ-NTBD cho phép phổ biến trên toàn quốc một số ca khúc do các nhạc sĩ là người VN hiện định cư ở nước ngoài sáng tác gồm: Kiếp đam mê - tác giả Duy Quang, Dốc mơ - Ngô Thụy Miên và bảy ca khúc do nhạc sĩ Đức Huy sáng tác gồm: Em đi, Hoang vu, Mùa xuân trong đôi mắt em, Chiều hôm nay, Chiều vàng nhung nhớ, Và tôi cũng yêu em và Những đêm trăng tròn.


LÊ MINH

"Ngàn năm vẫn chưa quên"

Sau những album nhạc Phạm Duy rất thành công trước đây, từ vol.1 đến vol.5, lần lượt giới thiệu trở lại đến người yêu nhạc những bài hát nổi tiếng trong tàng thư ca khúc đồ sộ của nhạc sĩ Phạm Duy trong suốt sự nghiệp sáng tác trải dài hơn nửa thế kỷ, cuối tháng 9/2009, Phương Nam Phim hân hạnh phát hành album mới nhất: Phạm Duy Vol.6 – Ngàn năm vẫn chưa quên.



Album lần này tập hợp 10 ca khúc mới được cấp phép phổ biến trở lại, và lần đầu tiên được ghi âm tại Việt Nam từ sau năm 1975. Với album vol.6, người yêu nhạc Phạm Duy sẽ gặp lại, nghe lại những bài hát đã được xếp vào hàng “tuyệt phẩm” trong tàng thư ca khúc đồ sộ của người nhạc sĩ có sự nghiệp sáng tác trải dài hơn nửa thế kỷ.

Những bài hát này đã từng được các giọng hát “vàng” thể hiện, luôn là lựa chọn ưu tiên trong những tuyển tập, những album tình khúc vượt thời gian được ghi âm trước năm 1975 và ở hải ngoại, như: Khối tình Trương Chi, Nghìn năm vẫn chưa quên, Tóc mai sợi vắn sợi dài, Tôi đang mơ giấc mộng dài, Tình hờ...

Bài Chiều về trên sông được giới nghiên cứu âm nhạc lẫn khán giả yêu nhạc coi như một bài hát “kinh điển” của Phạm Duy và nằm trong số những bài hát tiêu biểu nhất của tân nhạc Việt Nam bởi sự kết hợp tuyệt vời của những âm hưởng dân ca Nam Bộ với nét nhạc cổ điển phương Tây. Bài hát này từng được coi như một thách thức với nhiều giọng hát, đòi hỏi kỹ thuật thanh nhạc chuẩn mực nhưng lại phải có một tinh thần Việt Nam dồi dào. Bài này ít được ghi âm. Trước đây có nữ danh ca Thái Thanh, sau đó là con gái của bà, ca sĩ Ý Lan, đã thu âm. Gần đây, một giọng hát thính phòng ở Úc là Lệ Mai đã ghi âm bài hát này với bản hòa âm của nhà nhạc học tên tuổi gốc Việt Hoàng Ngọc-Tuấn. Trong album này, bài Chiều về trên sông được ca sĩ Đức Tuấn trình bày theo phong cách bán cổ điển, trên bản hòa âm rất đẹp của nhạc sĩ Hoài Sa.

Một bài hát chưa được biết đến nhiều là Vết sâu cho thấy một Phạm Duy rất... hiện đại với lối tiến hành giai điệu rất gần với những bản nhạc pop đương đại thịnh hành tại Việt Nam từ giữa những năm "90 đến nay.
Bài Khối tình Trương Chi vẫn được Phạm Duy gọi là một bản nhạc “song hành” cùng bài Trương Chi của nhạc sĩ Văn Cao, là một tuyệt tác khác của ông, có cấu trúc của một bản trường ca và có nội dung giống một khúc tự sự (aria) của một vở opera. Cũng như bài Chiều về trên sông, bài Khối tình Trương Chi có sự kết hợp của những nét âm nhạc dân gian Việt Nam với chất ngâm vịnh cùng với chất liệu âm nhạc cổ điển phương Tây. Ca sĩ Tấn Minh đã thể hiện xuất sắc tinh thần này khi ghi âm bài hát.

Vẫn theo tinh thần pha trộn cổ điển ấy, bài Tôi đang mơ giấc mộng dài là một bản romance, một ca khúc nghệ thuật mẫu mực. Một đoản khúc rất lãng mạn.

Soạn hòa âm cho album này là 2 nhạc sĩ hòa âm tên tuổi hiện nay: Hoài Sa và Việt Anh. Hoài Sa tiếp tục phong cách nhạc nhẹ đương đại pha trộn những nét cổ điển để làm mới các bài hát đã quen thuộc; Việt Anh tiếp tục phát triển phong cách rất thành công với nhạc Phạm Duy ở album Đức Tuấn – Kiếp nào có yêu nhau để thực hiện các bản phối khí giàu màu sắc cổ điển và sang trọng.

Theo vietnamnet

Mùa Đông Sắp Đến Trong Thành Phố

"Mùa Đông Sắp Đến Trong Thành Phố" là một bản nhạc hay, nhất là khi nghe vào những ngày đầu thu như lúc này. Nó là một bằng cớ tại sao tôi thích dòng nhạc Đức Huy. Nó có một cái gì đó rất "tây", làm tôi nhớ lại những ngày đầu sang Mỹ, ngồi trên ghế chờ xe bus đến Alexandria, VA mỗi buổi sáng đi học, cơn gió lạnh báo hiệu một mùa đông sắp đến. Tất nhiên lời nhạc thì "ghê gớm" hơn, với những "cho em yêu anh thêm một lần nữa", những tình cảm riêng tư chưa thể có được khi chỉ có hai bàn tay trắng đến xứ người, tiếng Anh thì chỉ dám "yes, no". Tôi thích cái tĩnh lặng của bài composition, với những đoạn nhỏ hai chữ, nghe nó "cô đơn" vô cùng. Mùa đông sắp đến trong thành phố/Buổi chiều/trời lạnh/Heo may/từng cơn gió/bước chân về/căn gác nhỏ/Nhìn xuống/công viên ...





Bây giờ hình như người ta hay nghe loại nhạc "ồn ào", không biết có đúng hay không? Với một người sống thiên về nội tâm (introvert) như tôi, "Mùa Đông Sắp Đến Trong Thành Phố" là một bài thuốc an thần, nó cho tôi có đủ thời gian để nghỉ ngơi, để chiêm nghiệm về một cái gì đó, đủ thời gian để lan man hình tượng ra một gã độc thân "Heo may/từng cơn gió/bước chân về/căn gác nhỏ/Nhìn xuống/công viên" nó buồn như thế nào. Câu nhạc kế còn buồn gấp bội, nó tả về cảnh "Ngồi xem/lá úa/trên đường vắng", và rồi "Buổi chiều/ngủ vùi", cái này lại làm tôi nhớ đến những buổi chiều ... chờ xe bus, nhìn lá vàng rơi trên con đường Wilson Ave. dốc lên dốc xuống, mãi 10 phút mới đến ga điện ngầm để tiếp tục đi học thêm Anh ngữ ban đêm. Vậy mà cũng gần đúng 20 năm rồi còn gì?

Tôi cũng kết cái cách nhạc sĩ Đức Huy viết bài này, rất sáng tạo. Hãy so sánh đoạn đầu:

Mùa đông sắp đến trong thành phố
Buổi chiều
trời lạnh ...
Heo may từng cơn gió
bước chân về căn gác nhỏ
Nhìn xuống
công viên...

và đoạn kết:

Mùa đông sắp đến trong thành phố
Buổi chiều
trời lạnh
Heo may từng cơn gió
bước chân về căn gác nhỏ
Khi mùa đông
đến trong thành phố.


Không màu mè và rất hiệu quả, mở và kết quá đẹp. Tôi nghĩ bài này chắc nhạc sĩ tốn nhiều thời gian để sáng tác lắm, vì phải chỉnh sửa nhiều, để bài có thể cô đọng như vậy, mà vẫn đầy ắp ý nhạc, và còn để chỗ cho người nghe có thể "phăng" thêm nếu muốn.

Cảm ơn nhạc sĩ Đức Huy đã "vẽ" nên một cảnh buồn, và ca sĩ Don Hồ đã trình bày thật diễn cảm bài hát này.

Mùa Đông Sắp Đến Trong Thành Phố

Đức Huy

Mùa đông sắp đến trong thành phố
Buổi chiều
trời lạnh ...
Heo may từng cơn gió
bước chân về căn gác nhỏ
Nhìn xuống
công viên...

Ngồi xem lá úa trên đường vắng
Buổi chiều
ngủ vùi
Cô đơn còn theo dấu
những đêm dài nghe tiếng sầu
Thì thầm với nhau.


Cho anh yêu em thêm một lần nữa,
rồi mai giã từ
Mất em đi rồi,
đời vắng đi tiếng cười
Mình anh
ở lại
trong tiếc nuối...

Mùa đông sắp đến trong thành phố
Buổi chiều
trời lạnh
Heo may từng cơn gió
bước chân về căn gác nhỏ
Khi mùa đông
đến trong thành phố.

Sáng tác đầu tay của Nhạc Sĩ Phạm Duy được cấp phép

"Cô hái mơ", bài hát phổ thơ Nguyễn Bính của người nhạc sĩ tài hoa vừa được Cục Nghệ thuật biểu diễn, Bộ Văn hóa Thể thao Du lịch cấp phép phổ biến tại Việt Nam. Đây là sáng tác đầu tay của Phạm Duy, ra đời năm 1942.
Quyết định được cấp vào ngày 23/9. Cùng Cô hái mơ, 11 ca khúc khác do Phương Nam Phim đề nghị cũng được cấp phép phổ biến là: Tỳ bà (thơ Bích Khuê), Đừng bỏ em một mình (thơ Hoài Trinh), Hai năm tình lận đận (thơ Nguyễn Tất Nhiên), Nếu một mai em sẽ qua đời, Đừng xa nhau, Làm sao mà quên được, Đường em đi, Tiếng thu (thơ Lưu Trọng Lư), Mưa rơi, Tình ca mùa thu và Trên đồi xuân.


Trong 12 ca khúc được phổ biến lần này, bên cạnh những bài quen thuộc, nằm lòng khán giả mấy chục năm qua, còn có một vài sáng tác thuộc dạng "hiếm", đòi hỏi cao về kỹ thuật trình bày như Tỳ bà, Tình ca mùa thu, Mưa rơi... Đề nghị cấp phép cho những bản nhạc "khó", Phương Nam Phim muốn tạo thêm cơ hội cho các nghệ sĩ lựa chọn bài vở và khán giả hôm nay tiếp cận gần hơn với tài năng của nhạc sĩ Phạm Duy. Danh sách ca khúc này cũng được gấp rút thu âm để giới thiệu rộng rãi.

Cuối tháng 9 vừa qua, album Phạm Duy vol 6 với tựa đề "Nghìn năm vẫn không quên" cũng vừa ra mắt trên thị trường. Lần này, người yêu nhạc sẽ gặp lại những bài hát đã được xếp vào hàng "tuyệt phẩm" trong tàng thư ca khúc đồ sộ của người nhạc sĩ có sự nghiệp sáng tác trải dài hơn nửa thế kỷ, như: Khối tình Trương Chi, Nghìn năm vẫn chưa quên, Tóc mai sợi vắn sợi dài, Tôi đang mơ giấc mộng dài, Tình hờ...

Đặc biệt, Chiều về trên sông, một sáng tác "kinh điển" của Phạm Duy và nằm trong số các bài hát tiêu biểu của tân nhạc Việt Nam bởi sự kết hợp hài hòa giữa những âm hưởng dân ca Nam bộ và nét nhạc cổ điển phương Tây, cũng có mặt. Rất ít ca sĩ ghi âm ca khúc được cho là đòi hỏi kỹ thuật thanh nhạc chuẩn mực này. Ở vol 6 lần này, Chiều về trên sông được thể hiện bởi giọng hát trữ tình Đức Tuấn trên bản hòa âm "đẹp" của nhạc sĩ Hoài Sa.
Ngoài Hoài Sa, nhạc sĩ Dòng sông lơ đãng cũng góp công thực hiện các bản phối cho CD này. Việt Anh tiếp tục phát triển phong cách cổ điển mà anh từng thể hiện ở album Phạm Duy "Kiếp nào có yêu nhau" của ca sĩ Đức Tuấn trước đó. Các ca sĩ còn lại góp mặt trong album gồm: Duy Quang, Quang Linh, Thanh Thúy, Mai Khôi, Minh Quân, Tấn Minh...

Theo: VĂN HÓA ÂM NHẠC

Tình Ca Việt Nam Một Thời Hạnh Phúc

Ðào Trường Phúc

NHẠC CHỦ ÐỀ TRÊN LÀN SÓNG ÐIỆN

“Tình ca-những tiếng nói thiết tha và tuyệt vời nhất của một đời người - bao giờ cũng bắt đầu từ một nơi chốn nào đó, một quê hương, một thành phố, nơi người ta đã yêu nhau... Tất cả mùa màng, thời tiết, hoa lá, cỏ cây của cái vùng đất thần tiên đó, kết hợp lại, làm nên hạnh phúc, làm nên nỗi tiếc thương của chúng ta”...

“Em đâu ngờ anh còn nghe vang tiếng em trong tất cả những tiếng động ngù ngờ nhất của cái ngày sung sướng đó: Tiếng gió may thổi trên những cành liễu nhỏ, tiếng những giọt sương rơi trên mặt hồ, tiếng guốc khua trên hè phố... Ngần ấy thứ tiếng động ngân nga trong trí tưởng anh một thuở thanh bình nào, bây giờ đã gần im hơi, nhưng một đôi khi vẫn còn đủ sức làm ran lên trong ký ức một mùa hè háo hức, một đêm mưa bỗng trở về, gió cuốn từng cơn nhớ... Anh bỗng nhận ra anh vẫn còn yêu em, dù chúng ta đã xa nhau như hai thành phố”...

Ðó là những lời mở đầu một chương trình “Nhạc Chủ Ðề” trên làn sóng điện của Ðài Phát Thanh Sài Gòn, một buổi tối thứ năm nào đó của thập niên 60. Nguyễn Ðình Toàn đọc những lời giới thiệu ấy sau phần nhạc hiệu của chương trình, và tiếp theo là những giọng hát và những ca khúc chọn lọc đến với thính giả - giọng hát Duy Trác và “Hướng Về Hà Nội” của Hoàng Dương, giọng hát Thái Thanh và “Giáo Ðường Im Bóng” của Nguyễn Thiện Tơ, giọng hát Sĩ Phú và “Trở Về Dĩ Vãng” của Lâm Tuyền, giọng hát Lệ Thu và “Bóng Chiều Tà” của Nhật Bằng, giọng hát Khánh Ly và “Mùa Thu Chết” của Phạm Duy...

Những lời giới thiệu ấy, những lời ca tiếng hát ấy dội vào tâm tư của cả một thế hệ Việt Nam, một thế hệ lớn lên trong bối cảnh của những cơn binh lửa nối tiếp nhau trên quê hương. Và kỳ lạ thay, đến bây giờ những ca khúc ấy vẫn ở lại trong ký ức họ, cho dù nhiều năm tháng đã trôi đi, bao nhiêu khuôn mặt đã xa khuất, một cuộc chiến đầy cay đắng đã tàn để nhường chỗ cho một thảm kịch khởi đầu, một thế hệ đang lùi dần vào quá khứ trong khi nhân loại đón chào một thiên niên kỷ mới...

Nếu như đối với các thính giả ái mộ “Nhạc Chủ Ðề” của thập niên 60, chương trình phát thanh ấy là một thư viện cất giữ giùm cho họ những trang sách kỷ niệm vô giá của tuổi thanh xuân hay một thời yêu đương, thì đối với sinh hoạt văn nghệ nói chung, “Nhạc Chủ Ðề” là nhịp cầu tiếp nối giữa dòng nhạc tiền chiến và dòng nhạc sau cùng của miền Nam tự do. Chất nối kết hai dòng nhạc ấy là tình yêu, cho nên cuộc hành của “Nhạc Chủ Ðề” chính là cuộc hành trình của tình ca Việt Nam, dọc theo những năm tháng oan trái nhất của lịch sử...

“Tình Ca Việt Nam” là tựa đề của băng nhạc đầu tiên và duy nhất do người khai sinh chương trình “Nhạc Chủ Ðề” - nhà văn Nguyễn Ðình Toàn - thực hiện vào năm 1970. Ngày đó trên quê hương chúng ta, compact disc và video chưa xuất hiện, mới chỉ có hình thức“bande magnetique”, và các phòng thâu băng cũng chưa có những thiết bị kỹ thuật tối tân để lọc âm thanh, ghép tiếng hát... Nhưng ngày đó cơn lốc chiến tranh đã cuốn hàng triệu người tuổi trẻ tù thành phố ra sa trường và đưa lửa đạn mịt mù từ sa trường về thành phố. Giữa giông bão chiến tranh, trong nỗi mong manh bọt bèo của thân phận con người và số phận đất nước, những ca khúc bất hủ của kho tàng tình ca Việt Nam được ghi lại và cất lên qua những giai điệu tuyệt vời nhất, vào giai đoạn thăng hoa nhất của những tiếng hát Thái Thanh, Khánh Ly, Lệ Thu, Duy Trác, Sĩ Phú, Võ Anh Tuấn, tiếng dương cầm của Nghiêm Phú Phi và Lê Vũ Lê Văn Chấn, tiếng vĩ cầm của Ðan Thọ, Tuấn Khanh, Phạm Văn Phúc, Ðào Duy... tiếng clarinette của Ðỗ Thiều và Lê Ðô, tiếng đại hồ cầm của Nhật Bằng, nhịp trống của Trần Quang Mây...

Hơn ba mươi năm sau, khi khối người Việt Nam lưu lạc nơi hải ngoại đã chuyển tiếp từ thế hệ thứ nhất qua thế hệ thứ hai, rồi thế hệ thứ ba, “Tình Ca Việt Nam” mới được in và phát hành lần đầu tiên dưới hình thức CD. Nguyễn Ðình Toàn gửi đến thính giả mười lăm bài hát cũ của chương trình “Nhạc Chủ Ðề” trên làn sóng điện của Ðài Phát Thanh Sài Gòn, cùng lúc với tuyển tập ca khúc thứ hai do ông sáng tác “Tôi Muốn Nói Với Em”. Và như thế, phải chăng một nhịp cầu đã được nối trở lại?

Nhưng câu hỏi ấy đặt ra để làm gì nhỉ? Ba mươi quá đủ dài để dập vùi bao nhiêu cuộc đời, xé nát bao nhiêu giấc mơ, cuốn phăng bao nhiêu ân tình, nhưng vẫn chưa và có lẽ chẳng bao giờ xóa sạch được dấu vết kỷ niệm trên ký ức của những người đã lạc nhau trong một cuộc bể dâu. Ba mươi năm trước, khi viết lời giới thiệu “Hướng Về Hà Nội”, Nguyễn Ðình Toàn nhắn nhủ rằng sự chia lìa hai thành phố trên cùng một đất nước cũng đớn đau y như cuộc phân ly giữa những cặp tình nhân sinh ra đời để yêu nhau. Bây gờ đây, có những người mở mắt chào đời ở Hà Nội và trưởng thành ở Sài Gòn nhưng chẳng biết có còn được một ngày trở về để nhìn lại hai thành phố thân yêu ấy lần nữa hay không. Sự chia lìa giữa người và người đã trộn lẫn trong cuộc phân ly giữa người và quê hương, cũng như những con sông đều trở thành dòng vĩnh biệt để chảy vào biển cả câm lặng.

“Ta đã xa nhau như đời xa cõi chết

Có bao giờ

Còn có bao giờ ta thấy lại nhau không?”

Ðó là lời hát của “Em Còn Yêu Anh”, một trong những ca khúc Nguyễn Ðình Toàn viết khi ông sống sót trở về từ lao tù và ngơ ngác giữa một thành phố đã bị đổi tên, trên một quê hương nơi mà “sông chia dòng vĩnh biệt” và “người với người đã trở thành thiên tai”. Mỗi ca khúc ấy là hóa thân của một bài thơ, được viết trong đầu rồi hát trong tim, như sự mài dũa trí nhớ để chống chọi với một cơn mộng dữ. Nhưng dẫu cho đau buồn bao nhiêu và cay đắng chừng nào, những bài thơ ấy vẫn còn nguyên vẹn sự óng chuốt và mềm mại, cũng giống như những lời giới thiệu “Nhạc Chủ Ðề” của thập niên 60.

Thật là kỳ lạ khi mỗi câu thơ và lời hát này, sau bao nhiêu đợt sóng quay cuồng của định mệnh, vẫn có thể mang người ta trở lại với một ngày nắng vui hay một chiều mưa buồn, một buổi sớm mai trong mảnh vườn nhỏ của Hà Nội hay một đêm khuya hiu hắt trên đường phố Sài Gòn. Nếu người ta tái ngộ với chính mình qua những dòng thơ “Em Ðến Thăm Anh Ðêm Ba Mươi” thì người ta cũng cảm thấy lòng trẻ lại với “Căn Nhà Xưa”. Cái rung cảm của năm nào “Tay em lạnh để cho tình mình ấm, môi em mềm cho giấc ngủ anh thơm, sao giao thừa xanh trong đôi mắt ngoan, trời sắp Tết hay lòng mình đang Tết” - vẫn trở lại đầy ắp trong lời thầm thì của mấy chục năm sau: “Em có nhớ căn nhà xưa bên khu vườn cải, nơi những sớm mai nằm nghe nắng ròn trên mái... Có những sớm em tìm đến, với những đóa hồng khép nép giữa vòng tay ôm... Nghe sau lưng em có chiếc lá mừng, đã đổi màu xanh lấy hương nồng...”

Những ca khúc ấy khiến người ta bâng khuâng tự hỏi: “Biết đâu có một ngày ở hai phương trời cách biệt mà cũng đều là đất khách quê người, có đôi tình nhân cũ tuy xa nhau hàng ngàn dặm nhưng đang cùng chia xẻ với nhau một thanh âm quen thuộc, để nhắn nhủ nhau rằng “ tình ca - những tiếng nói thiết tha nhất của một đời người - bao giờ cũng bắt đầu từ một nơi chốn nào đó, một quê hương, một thành phố, nơi người ta đã yêu nhau...”

***

“Tôi Muốn Nói Với Em” [2001] là tuyển tập ca khúc thứ hai của Nguyễn Ðình Toàn, sau tuyển tập “Hiên Cúc Vàng” [1999] với 10 ca khúc đánh dấu những ngày đầu tiên khi tác giả đặt chân tới nước Mỹ. Và tiếp theo đó là tuyển tập thứ ba: “Mưa Trên Cây Hoàng Lan” [2002]. Một trong những ca khúc của tuyển tập này, được trình bày qua giọng hát Khánh Ly, mang tên “Nước Mắt Cho Sài Gòn”, với những lời hát mà ngay từ đầu năm 1976 đã trở thành rất quen thuộc với thính giả hải ngoại, nhưng dường như chỉ được biết đến dưới tựa đề bài hát “Sài Gòn Niềm Nhớ Không Tên” của một tác giả khuyết danh.

“Sài Gòn ơi, ta mất người như người đã mất tên - như dòng sông nước quẩn quanh buồn - như người đi cách mặt xa lòng - ta hỏi thầm em có nhớ không... Sài Gòn ơi, đến những ngày ôi thành phố xôn xao - trong niềm vui tiếng hỏi câu chào - sáng đời tươi thắm vạn sắc màu - còn gì đâu...”

Cũng như Hà Nội, Sài Gòn trong lời giới thiệu “Nhạc Chủ Ðề” có thể chỉ là một nơi chốn kỷ niệm nào đó - “một thành phố nơi người ta đã yêu nhau”. Nhưng đối với tác giả bài hát, và đối với cả một thế hệ những người yêu quý ông, Sài Gòn giống như một chiếc hộp thần bí mà Pandora đã vô tình mở ra, và những oan khiên thống khổ tràn ngập không gian là cái giá phải trả cho những hạnh phúc tuyệt vời mà người ta nhận từ thế giới huyễn hoặc của một thời tuổi trẻ.

Sài Gòn là nơi từ đó, suốt thập niên 60, qua làn sóng điện giữa đêm khuya thanh vắng, chương trình “Nhạc Chủ Ðề” đã gửi đến thính giả những viên ngọc trác tuyệt nhất của kho tàng tình ca Việt Nam, những sáng tác bất hủ của Ðoàn Chuẩn, Ðặng Thế Phong, Nguyễn Thiện Tơ, Dương Thiệu Tước, Nguyễn Văn Khánh, Ngọc Bích, Lâm Tuyền, Phạm Duy, Hoàng Trọng, Nhật Bằng... mỗi bài hát là tặng vật vô giá mà chỉ riêng các cặp tình nhân Việt Nam mới có thể chia sẻ cùng nhau. Sài Gòn cũng là nơi mà Nguyễn Ðình Toàn đã viết lên những ca khúc của chính ông, đầy chất thơ và miên man tình tự, ghi lại dấu vết những cuộc tình không may, nổi trôi giữa cơn gió định mệnh khắc nghiệt, trên một quê hương tan nát vì khói lửa đạn bom. “Một Ngày Sau Chiến Tranh” là một trong những ca khúc ấy, vẽ lên hình ảnh quê hương như trong giấc mơ, những người trai trẻ ra đi ngày nào khi trở lại thấy mình già, nhưng “dẫu sao lòng anh vẫn đầy bao nỗi vui, đóa xương rồng sắc tươi hồng trong bó gai, ôi gió mát trời xanh ơi, sông sâu chôn những hồn ai, cây cao đã héo bao nhiêu nụ đời...”

Tiếc thay chiến tranh không tàn như trong một giấc mơ. Chiến tranh đã kết thúc bằng một cơn ác mộng, và ngay cả những viễn ảnh đen tối nhất vẽ nên bởi một đầu óc bi quan nhất cũng không thể so sánh nổi với thực tại về mức độ kinh hoàng. Cuộc chiến nửa thế kỷ chỉ kết thúc để mở đầu cho một thảm kịch mới, để biển Ðông trở thành mồ chôn cả triệu xác người, mảnh đất quê hương biến thành trại tù vĩ đại, và người ta bám víu vào mỗi cuộc chia ly như một niềm hy vọng đau xót. Trong những năm tháng nhọc nhằn cùng khổ, đầy bất trắc ấy, giữa một thành phố yêu dấu đã bị mất tên, có những người bạn thầm thì với nhau “Nước Mắt Cho Sài Gòn”, để nhớ... Rồi cơn sóng thời gian lại cuốn đi, hết thập niên 70, rồi hết thập niên 80, cuộc bể dâu tiếp tục vùi dập từng mảnh đời, chia xa những thân tình, thử thách những số mệnh, như âm vang của một lời tiên tri nhẹ nhàng nhưng đau đớn:

“Này đường xưa tôi đi

Khóm cây bao lần thay lá nhớ

Dòng đời trôi quanh co

Có khi xui người lỗi hẹn hò...”

Dường như mỗi bài hát mà Nguyễn Ðình Toàn đã viết và mang theo khi ông rời xa quê hương là dấu vết còn sót lại của một thời mà người ta cùng nghe với nhau và hát cho nhau nghe những bản tình ca. Những bài hát ấy rất buồn, mỗi lời hát có thể như một tiếng thở dài chua xót, nhưng đó là ngôn ngữ của tình ca, của hạnh phúc và khổ ải quyện lẫn với nhau thành tặng phẩm của trần gian. Như ai đã nói: “Chẳng có gì khác biệt giữa những giọt lệ khóc thương và những giọt lệ mừng vui”, biết đâu mỗi kỷ niệm đắng cay âm thầm chứa đựng một phút giây hạnh phúc?

Và nếu Sài Gòn - như lời hát viết cho một người tình đã mất tên - chính là chiếc hộp oan nghiệt mà Pandora đã mở ra, thì người ta cũng có thể nhắc nhở nhau rằng chiếc hộp ấy đã được đóng lại sau khi tất cả những thống khổ và bất hạnh đã tràn ngập không gian, và nơi đáy hộp vẫn còn sót lại một tặng vật cuối cùng, mang tên hy vọng, để Sài Gòn sẽ không mãi mãi chỉ là một “Quê Hương Thu Nhỏ” trong lòng người viễn xứ.

Ðào Trường Phúc

Nguồn: Nguoiviet Online

Từ Công Phụng, phát ngôn nhân tình yêu của tuổi trẻ miền Nam

Du Tử Lê

Một trong những nét đặc thù của sinh hoạt tân nhạc miền Nam, 20 năm, theo tôi là sự xuất hiện, như những mảnh đất tân-bồi-nghệ-thuật của lớp nhạc sĩ trẻ, thuộc thế hệ thứ hai - Những người sinh trong khoảng 1940.

Ảnh hưởng từ những thành tựu văn chương mang ý nghĩa dứt khoát bước ra khỏi vạch phấn tiền chiến; nỗ lực đoạn tuyệt mọi diễn tả có tính khuôn sáo, đã khô cứng, đã cliché; lớp nhạc sĩ trẻ, thuộc thế hệ thứ hai, ở miền Nam, cũng cho thấy sự thành công huy hoắc của họ - Nhất là lãnh vực tình ca, với những ca từ mà, người thưởng ngoạn khó tìm thấy nơi những tình khúc thời tiền chiến.

Theo nhạc sĩ Cung Tiến, Việt Nam không có âm nhạc thuần túy, hiểu theo nghĩa nhạc không lời mà, chúng ta chỉ có những ca khúc. Cho nên ca từ của một ca khúc trở thành linh hồn, yếu tố quyết định giá trị, sự tồn tại của ca khúc ấy.

Nói về ảnh hưởng của thi ca đối với âm nhạc miền Nam 20 năm trước đây, một lần, đã lâu, nhạc sĩ Nguyễn Ðức Quang cũng đồng ý rằng, nhờ những đổi mới tích cực của thi ca mà ca từ của tân nhạc đã có những chuyển biến đáng kể.

Tôi vẫn nghĩ, nếu không có những cuộc “cách mạng” chữ nghĩa một cách táo bạo của một số thi sĩ ở cuối thập niên 1950, đầu thập niên 1960, đưa thi ca miền Nam tới những biển trời chói chan cảm thức mới - Ðể sau đó, âm nhạc được chắp cánh, bay tới những biên cương tự do phơi phới; thì không ai có thể đoán biết, bao giờ tình ca miền Nam mới đoạn tuyệt được tàng cây, bóng lớn của tình khúc tiền chiến.

Một trong những thi sĩ có công làm cuộc cách mạng khá rốt ráo ở lãnh vực chữ nghĩa với thể so sánh và liên tưởng, theo tôi là Nguyên Sa.

Một Nguyên Sa, thơ tình, với những câu thơ như “Hôm nay Nga buồn như một con chó ốm/như con mèo ngái ngủ trên tay anh/đôi mắt cá ươn sắp sửa xe mình/để anh giận sao chả là nước biển!...” trong bài “Nga”. Hoặc “...Nụ cười mềm như ánh nắng của cuộc chia ly/của một buổi sáng mai khi những người phu đổ rác bắt đầu đi/những thùng rác bắt đầu cọ vào nhau/với những tiếng kêu của một loài sắt lạnh/như những tiếng kêu của những chiếc đinh khô, những mình búa rắn..” trong bài “Paris”. (1)

Ngay cả câu thơ (như lời tiên tri về định mệnh chính mình), của nhà thơ Quách Thoại, trước khi mất: “Rưng rưng mùa hoa gạo/lỡ một mai tôi chết trần truồng không cơm áo”; (2) cùng một số nhà thơ khác, tất cả, cộng lại, đã làm thành những nhát rìu phá tung nhiều ngục tù ngôn ngữ sáo mòn từ tiền chiến.

Trước Nguyên Sa, tôi không thấy ai đem người yêu của mình so sánh với “chó/mèo”! Ðôi mắt của người yêu khi hờn dỗi, được ông ví von với “đôi mắt cá ươn”! Cũng trước ông, tôi chưa thấy ai đem những “người phu đổ rác,” “những thùng rác,” những “đinh”, những “búa” ra làm nhân chứng cho cuộc chia tay giữa hai người yêu nhau. Trước Quách Thoại, tôi cũng chưa thấy ai mang vào trong thơ họ, cụm từ “chết trần truồng không cơm áo”

Lý do? Rất dễ hiểu: Ðó là những hình ảnh không thơ. Không đẹp theo quan niệm thi ca cũ.

Một khi những hình ảnh được coi là không thơ, không đẹp vốn hiếm thấy xuất hiện trong dòng thơ tình thời tiền chiến; thì người ta sẽ càng khó tìm thấy chúng hơn nữa, trong những tình khúc cùng thời điểm.

Nhìn lại ca từ những tình khúc tiền chiến, ngay giai đoạn cực thịnh của phong trào lãng mạn, khi nói tới người nữ, người ta chỉ thấy những những mô tả chung chung, mờ nhạt, không cá tính. Vì thế, các nhạc sĩ thường bị “đụng hàng” khi so sánh người yêu của họ, một cách ước lệ như: “Em hay nàng” đẹp như tranh! “Em hay nàng” đẹp như thơ! Cụ thể hơn một chút thì, họ ví nhan sắc người nữ đẹp như trăng, như sao, như hoa tươi, như nắng sớmà Nghĩa là những so sánh, những ví von rất mơ hồ. Rất “huề vốn”!

Lại nữa, khi mô tả dung nhan người yêu, đa số các nhạc sĩ chú tâm vào vài điểm khôngà hiểm hóc, như tóc, môi, mắt. Do đó, chúng ta có hàng loạt tóc mây, tóc thề, tóc (dài như) suối. Về đôi mắt người nữ, thì chúng ta cũng có hàng loạt mắt buồn, mắt hồ thu, hay mắt mơ huyền. Còn môi thì chúng ta có môi tiên nữ, môi thắm, môi son, môi quyến rũ.

Làm như dung nhan hay thân thể phụ nữ, chỉ có mấy điểm đó đáng ca ngợi. Ngoại giả, những phần còn lại đều xấu! Phải quên đi! Không nên nhắc tới! Trong khi thực tế, từ lâu, đa số đã “đồng thuận” với nhau rằng: Nét đẹp, sự quyến rũ tự nhiên của bộ ngực, vòng eo, tay, chân, dáng đi của người phụ nữà là những gì ta không dễà“nhắm mắt. Bỏ qua!”

Tuy nhiên, ở thế hệ nhạc sĩ thứ hai của 20 năm văn học, nghệ thuật miền Nam, lãnh vực tình khúc, những giới hạn hay, những úy kỵ kể trên, đã được vượt qua.

Lần đầu tiên, giới thưởng ngoạn gặp được trong tình ca của các nhạc sĩ lớp tân- bồi-âm-nhạc này, nhiều hình ảnh mới, lạ bất ngờ, như “Ngày sau sỏi đá cũng cần có nhau”, trong tình khúc Trịnh Công Sơn - Như “Em rơi vào đời tôi/tình yêu em khôn lớn trong dịu dàng” Hoặc “Dòng sông đang thì thầm trong tóc những khúc nhạc tình” trong các ca khúc nhan đề “Như Ngọn Buồn Rơi” và, “Tình Tự Mùa Xuân” của họ Từ.

Trước Trịnh Công Sơn, tôi không thấy nhạc sĩ nào nhân cách hóa “sỏi đá” để nói lên khao khát có nhau của đôi lứa. Trước Từ Công Phụng, tôi cũng chưa thấy một nhạc sĩ nào “vật thể hóa” người yêu khi ông dùng động tự “rơi” hoặc, nhân cách hóa dòng sông, để dòng sông có thể “thì thầm” trong tóc. Và, nếu tình khúc tiền chiến chỉ ghi nhận hình ảnh người nữ từ đầu tới cổ thì, qua một vài bài thơ phổ nhạc, ông cũng đã mang được nhiều phần khác của người nữ vào trong ca khúc của mình.

Một đặc điểm khác, tôi nghĩ, cũng nên ghi lại. Ðó là: Trước khi chúng ta có truyền hình vào cuối thập niên 1960, khởi đầu, đa số các nhạc sĩ thường nhờ tới các làn sóng phát thanh, để phổ biến sáng tác của mình. Nhưng một số nhạc sĩ thuộc thế hệ thứ hai, như Từ Công Phụng, đã không chọn đi qua chiếc cầu gập ghềnh, gian nan này.

Nhiều tình khúc Từ Công Phụng được cất lên từ sân trường, các giảng đường đại học; trước khi chúng “xuống đường” bước về đại chúng. Lớp thính giả đầu tiên của Từ Công Phụng là thanh niên, sinh viên. Họ đón nhận ông, như đón nhận một phát ngôn nhân tình yêu gần gũi, đằm thắm nhất của họ. Họ cũng tìm thấy hình bóng, trái tim họ, trong cả những tình khúc chia, lìa, phụ rẫy nhất, của họ Từ.

(Còn tiếp)

Chú thích:

(1) Nhà thơ Nguyên Sa sinh ngày 1 Tháng Ba, năm 1932 tại Hà Nội. Ông mất ngày 18 Tháng Tư, năm 1998, tại miền Nam California. Cả hai bài thơ được trích dẫn, đều nằm trong “Thơ Nguyên Sa” tập 1. Tổ hợp Gió, xuất bản lần thứ 6, Saigon, 1971.

(2) Nhà thơ Quách Thoại sinh năm 1929 tại Huế. Ông mất ngày 7 Tháng Mười Một, năm 1957 tại Saigòn.

***

Từ Công Phụng và ‘Bây Giờ Tháng Mấy’ - bài 2

Tôi không biết Từ Công Phụng tìm đến với âm nhạc hay âm nhạc đưa tay gõ những tiếng gõ rụt rè đầu tiên, nơi cánh cửa tâm hồn, khi ông mới 13 tuổi, lúc còn theo học bậc tiểu học ở quê hương Phanrang, Ninh Thuận. (*)

Ông kể, thời điểm đó, một lần, khi tình cờ nghe người anh cả đàn và hát bài “Con Thuyền Không Bến” của Ðặng Thế Phong, và “Trương Chi” của Văn Cao, ông bồi hồi, xúc động. Chạm mặt đầu tiên với âm nhạc, nơi Từ Công Phụng khiến ông ngây ngất, như sự chạm mặt với tình yêu thứ nhất. Ông bắt đầu học nhạc với người anh, qua những câu hỏi đơn giản về các nốt nhạc, cách đánh đàn.

Ông nói:

“Nhưng mãi tới năm 16 tuổi, tôi mới thực sự hiểu biết về âm nhạc một cách sâu sắc qua cuốn sách nhạc nhan đề 'Harmonie et Orchestration' của Robert de Kers, bản tiếng Pháp, xuất bản tại Paris, năm 1944; mà tôi vẫn còn giữ, như một kỷ niệm quý báu.”

Cũng thuộc về kỷ niệm thời niên thiếu, Từ Công Phụng kể, lần đầu tiên ông bước lên sân khấu là khi đang học năm lớp nhất, trường Nam Phanrang (lớp 5 bây giờ). Sau đó, ông được đề cử đi hát ở các buổi lễ lớn, thi đua cùng các trường tiểu học khác. Con đường “nghệ sĩ trình diễn” này, tiếp tục đon đả mời ông bước tới khi lên trung học. Ông luôn được chọn lên sân khấu đơn ca trong các buổi sinh hoạt văn nghệ toàn trường. Hai năm cuối cùng của bậc trung học ở các trường Duy Tân, Phanrang và Trần Hưng Ðạo, Ðà Lạt, ông được chọn làm trưởng ban văn nghệ toàn trường.

Năm 1961, ông sáng tác ca khúc “Bây Giờ Tháng Mấy.”

“Nhưng tôi không dám trình bày trước công chúng. Phần vì nhát, phần chưa tin tưởng lắm vào tài sáng tác của mình,” họ Từ tâm sự.

Thời gian ở Ðà Lạt, Từ Công Phụng cùng một số bạn học mới, thành lập ban nhạc Ngàn Thông, chơi hàng tuần cho đài phát thanh Ðà Lạt. Ca khúc “Bây Giờ Tháng Mấy” của họ Từ được trình bày lần đầu tiên, qua làn sóng điện này.

Ngay sau đó, ông nhận được rất nhiều thư khen ngợi. Những bức thư khen ngợi kia, đã khuyến khích Từ Công Phụng mạnh dạn hơn trong lãnh vực sáng tác. Và lần lượt, những ca khúc như “Mùa Thu Mây Ngàn,” “Bài Cho Em” ra đời.

Tác giả “Bây Giờ Tháng Mấy” kể, một thành viên cùng trong ban Ngàn Thông với ông, sau này cũng trở thành nhạc sĩ nổi tiếng. Ðó là nhạc sĩ Lê Uyên Phương.

Tuy nhiên, vẫn theo Từ Công Phụng, kể từ khi di chuyển về Saigòn, học Ðại Học Quốc Gia Hành Chánh, thì:

“Con đường âm nhạc của tôi mở ra thênh thang hơn. Sách vở về âm nhạc nhiều hơn, đã cho tôi một cái nhìn khác về âm nhạc. Tôi bắt đầu mê nhạc hòa tấu giao hưởng và thích nghe nhạc cổ điển Tây phương nhiều hơn. Trường hợp ca khúc ‘Bây Giờ Tháng Mấy’ cũng là một cái duyên kỳ lạ, đưa nó tới quảng đại quần chúng. Ban đầu nó chỉ nằm trong khuôn viên ký túc xá của trường Quốc Gia Hành Chánh. Ðêm đêm anh em ngồi quây quần chung quanh, nghe tôi hát. Bản ‘Bây Giờ Tháng Mấy’ đã bị một anh bạn ‘chôm’, đem ra nhà xuất bản gạ bán giùm tôi. Nhà xuất bản Minh Phát lúc bấy giờ đã trả giá bản nhạc ấy có $4,000; và được hứa hẹn khi nào bán chạy sẽ trả thêm. Sau khi ca sĩ Nhật Trường trình bày ca khúc ấy, lần đầu tiên trên đài Quân Ðội, bản nhạc bán chạy như tôm tươi. Nhạc lẻ in ra bán hết chục ngàn này tới chục ngàn khác, mà lời hứa hẹn của Minh Phát ngày nào, cũng tan bay theo gió!”


Về nguồn gốc của ca khúc đầu tay vừa đề cập, Từ Công Phụng nói:

“‘Bây Giờ Tháng Mấy’ là một sáng tác hoàn toàn hư cấu, là những mơ mộng của chàng học sinh mới lớn, là tâm tư của một tên học trò đọc quá nhiều tiểu thuyết lãng mạn,” cho nên, như ghi nhận của nhà văn Song Thao: “‘Bây Giờ Tháng Mấy’ đã bắt được nhịp đập con tim của giới trẻ lúc bấy giờ. Lúc họ đang sống thấp thỏm trong hoàn cảnh chiến tranh, khao khát một tình yêu trong sáng lãng mạn. Và Từ Công Phụng đã mang lại cho họ món ăn tinh thần ấy.”

Sau gần 40 năm, kể từ sáng tác đầu tay, cảnh thổ âm nhạc mang tên Từ Công Phụng vẫn là tình ca. Ông tâm sự:

“Với tôi, tình ca vẫn là con đường đẹp nhất dẫn mọi người đến gần nhau hơn, chia sẻ được với nhau nhiều hơn vì cùng chung một hơi thở.”

Họ Từ nói thêm:

“...Cho đến tuổi này, chúng ta không còn thì giờ để chia lìa. Quá muộn màng cho một bắt đầu mới (?). Dĩ nhiên mỗi tuổi cái nhìn về cuộc đời có khác đi (tùy người). Và dĩ nhiên sự chuyển hướng có đậm nét hay không, chắc chắn là phải có trong sáng tác của tôi sau này khi ra hải ngoại và khi tuổi đời đã chồng chất.” Nhân đề cặp tới tình khúc, nhạc sĩ Từ cũng đưa ra quan niệm của ông chung quanh hai danh từ “ca khúc” và “nhạc phẩm.”

Ông đề nghị những bài hát hiện nay các ca sĩ thường hát, chúng ta nên gọi là “ca khúc” hay “bài hát”, hơn là “nhạc phẩm.”

“Vì danh từ ‘nhạc phẩm’ thường được dành cho những sáng tác âm nhạc lớn. Những sáng tác dùng nốt nhạc để diễn tả tâm tư hay hình ảnh v.v... Nhưng vì dùng nốt nhạc để diễn tả khiến không mấy ai hiểu nổi. Nên chúng ta mới có ca khúc. Ca khúc dùng nốt nhạc để chuyển lời ca đến với khán thính giả thì dễ hiểu hơn. Cho nên, nhạc và lời bao giờ cũng phải quyện với nhau sao cho tương xứng. Nói cách khác là khéo xếp đặt lời ca và nốt nhạc làm sao dễ đi vào lòng người. Tóm lại, ca khúc là chuyển tâm tư của người viết đến người nghe bằng những lời thơ qua âm nhạc” Ông nói.

Về thói quen sáng tác, Từ Công Phụng cho biết, ông không biết các nhạc sĩ sáng tác ca khúc như thế nào; nhưng riêng với ông, ông coi trọng cả hai thứ: Nhạc và Lời. Ông nói, Nhạc phải cho hay, Lời phải cho đẹp và ý nghĩa. Ðôi khi ông viết nhạc trước theo dòng cảm hứng và tìm lời phù hợp với nốt nhạc gắn vào. Ðôi khi ông lại làm lời trước. Ðó là trường hợp ông muốn nói tới một điều gì đặc biệtà Sau đó ông mới tìm nốt nhạc gắn vào.

Ông tóm gọn:

“Tôi luôn tìm cách hành âm cho có sự thay đổi khác lạ; gây thích thú cho người nghe. Và cũng có đôi khi, tôi viết luôn hai thứ một lúc.”

***

Từ Công Phụng, hạnh phúc tựa những lời nói dối


Với tiêu chí tự đặt cho mình: “Nhạc phải cho hay, lời phải cho đẹp và ý nghĩa;” Từ Công Phụng đã đem đến cho giới thưởng ngoạn những tình khúc sang cả, mượt mà từ nhạc tới lời. Nhưng ông không chỉ cho thấy khả năng viết ca từ với những câu đầy thi tính mà, trong nhiều ca khúc của họ Từ, người ta còn thấy sự hiện diện cùng lúc, những ca từ như thơ và những ngôn ngữ dung dị, đời thường.




Bạn tôi, một lần, kể rằng giữa lúc đang chăm chú làm việc, khi không, một đoạn nhạc của Từ Công Phụng đã dềnh lên trong đầu bạn tôi. Ðó là hai câu: “Ðôi mắt em rất buồn / đôi chúng ta rất buồn...” (ca khúc “Mắt Lệ Cho Người”) “Ðôi mắt em rất buồn” hay “quá buồn,” là một câu nói đơn giản. Ở đời thường, một lúc nào đó, có thể chúng ta cũng đã từng buột miệng, nói như vậy, với người thương yêu của mình. Nhưng cũng trong ca khúc này, trước đấy, lại là những câu mang tính văn chương bác học, với chủ tâm (tình cờ) nhân cách hoá “mưa” và “rong rêu”; khi tác giả viết: “Mưa soi dấu chân em qua cầu / theo những cánh rong cưu mang niềm đau.” Bạn tôi nói, những ca từ đơn giản này, như có năng lực huyền bí, thẩm, nhập, rồi tiềm phục đâu đó, trong vô thức của bạn tôi. Tôi cho đó cũng là một trong những nét đặc thù của tình khúc Từ Công Phụng.



Sự kiện vừa kể, khiến tôi liên tưởng tới khí hậu trong cõi giới tình ca của Phụng. Khí hậu trong nhạc tình Từ Công Phụng, theo cảm nhận của tôi, là cái khí hậu ẩm đục những cơn mưa. Ðầm đìa những lệ mặn, chát đắng những quá khứ. La đà những cây, trái thất lạc tương lai. Ðồng thời, người nghe cũng có thể cảm được những tay ôm, vỗ về của biển. Những chân đi chập chùng của gió. Những rét mướt của rừng. Những bơ vơ của núi. Những ngơ ngác phố cũ. Những rữa nát thềm xưa. Những cỏ cây. Chim muông. Hình bóng. Kỷ niệm... Tất cả, dường đã cùng thức dậy, đứng lên, buồn bã, chông chênh bước vào tâm hồn người thưởng ngoạn. Vì trong rất nhiều tình khúc của Phụng, hạnh phúc đã tựa như lời nói dối; nếu hiểu, tình yêu, vốn là điều không thật! Nói tới tình ca, tôi nhớ, tình cờ đọc được ở đâu đó, trước Tháng Tư, 1975, một câu của nhạc sĩ Phạm Duy, in trang trọng nơi trang đầu một tuyển tập nhạc tình của ông. Ðại ý ông tỏ dấu tiếc đã không dành hết quãng đời viết nhạc của mình, cho sự ngợi ca tình yêu. Tôi thú vị lắm, phải nói thế, khi đọc lời tâm sự buồn bã nhưng rất thực của người viết nhạc lớp trước. Tình yêu, cách nào khác, tôi nghĩ, chính là khuôn mặt chập lại, sáng lên cùng lúc: Sự sống và lẽ chết.



Nói tới tình ca, cũng là nói tới bước đường mà, chẳng một nhạc sĩ nào không ít, nhiều kinh qua. Nó giống như cánh cửa mê hoặc đầy cạm bẫy sinh / tử của thể thơ lục bát, với những người làm thơ vậy. Tình ca, cái thế giới mầu nhiệm, thần thánh của tuổi trẻ? Hay nó là mặt bên kia của cảm nhận địa ngục, thiên đường; hắt lên từ một dương gian hiu quạnh? Lại nữa, những tình khúc của họ Từ, hình như đã không chỉ như những tình khúc hiểu theo nghĩa một sáng tác nói về tình yêu đôi lứa. Ẩn giữa những dòng nhạc, giấu trong những lời ca, mỗi tình khúc của Từ Công Phụng còn là một thánh thoát êm đềm, dù cho nhạc phẩm nói về một tình yêu đổ vỡ. Ở đâu đó, trong những dòng nhạc, giữa những từ ngữ, vẫn thấp thoáng một nhân sinh quan đầy cam chịu và độ lượng.



Từ những cảm nhận trên, tôi thấy, một trong những nét đặc thù của sinh hoạt âm nhạc miền Nam trước Tháng Tư, 1975, là sự góp mặt đông đảo và sự phồn thịnh sáng tác của nhiều người viết nhạc. Nhưng, nói như thế, không có nghĩa tất cả những người sáng tác nhạc đều trở thành nhạc sĩ. Ðịnh đề khắc nghiệt của nghệ thuật là, giá trị thực hữu trong sáng tác, phải được ấn chứng bởi ngọn lửa thời gian bạo liệt. Thời gian tuồng keo kiệt nụ cười trước mỗi lao tác tinh thần, tự nguyện. Mặc dù, cuối cùng, thời gian, cũng vẫn là đôi tay duy nhất, nâng niu, gìn gìn giữ cho chúng ta, những hạt ngọc. Trong biển sống cuồn cuộn của nghệ thuật nói chung, âm nhạc nói riêng thì, mỗi tài hoa tiêu biểu cho một dòng sống. Kẻ đại diện dòng sống đó, được quần chúng ngắm nhìn, yêu thích, như một phần đời dậy hương của chính họ. Trong nghĩa này, Từ Công Phụng là người đã được giới thưởng ngoạn chọn lựa. ông là đại diện thân ái nhất cho dòng suối tình ca lênh đênh ly biệt, của hai mươi năm tân nhạc Nam, Việt Nam.



Là một trong những ngọn thác âm giai chảy từ đầu nguồn riêng lẻ, đời nhạc Từ Công Phụng, nhìn lại, từ điểm đứng tỵ nạn, nửa vòng trái đất, tôi thấy, trước sau, vẫn đằm đằm sang-cả-buồn-bã, mới. Từ điểm đứng kia, tôi chợt hiểu sự kỳ diệu của âm nhạc, không chỉ là những phối ngẫu toàn hảo giữa âm giai và ca từ mà, âm nhạc, ở độ chín nào đó, còn là những hồi chuông lung linh kỷ niệm khôn nguôi, một đời vậy. Bạn có quyền không đồng ý những cảm nhận của tôi. Bạn cũng có quyền cất tiếng thảo luận với nhạc sĩ... Nhưng trước đó, tôi đề nghị, bạn nên có một lần, buông, thả thân, tâm mình trong dòng suối tình khúc của họ Từ. Dù cho, hạnh phúc trong tình khúc Từ Công Phụng có tựa như những lời nói dối!
Du Tử Lê
Chú thích:

(*): Từ Công Phụng sinh ngày 27 Tháng Bảy, năm 1943 tại xã Văn Lâm, huyện Ninh Phước, tỉnh Ninh Thuận.


***
Nguồn: Nguoivietonline