Nguyễn Ðình Toàn
Trong mấy ngày Tết vừa qua, thính giả của các đài phát thanh ở đây, đã được nghe lại một số những bài hát cũ, trong đó có bài “Gái Xuân” thơ của Nguyễn Bính, do Từ Vũ phổ nhạc.
Từ Vũ cũng thuộc số các tác giả, ôm đàn tới giữa đời [Phạm Duy Nhượng] một lần, rồi thôi.
“Gái Xuân” làm nhớ lại những cái Tết Sài Gòn xa xưa, các ca sĩ thường trình bày ca khúc ấy như Linh Sơn, Ánh Tuyết, Thu Hương, Bạch Quyên...
Bài hát được nhiều người hát như thế, nhưng có một chữ, không biết do người phổ nhạc hay người hát đầu tiên tự ý sửa đi, rồi những người sau cứ vậy mà hát, có lẽ phải xét lại, vì ý nghĩa ngược hẳn với bài thơ.
Tuy nhan đề của bài thơ là “Gái Xuân” nhưng câu đầu tiên của Nguyễn Bính là: “Anh như cô gái hãy còn xuân”.
“Anh” chứ không phải ”Em”.
Nếu “Em” mà “như cô gái hãy còn xuân”, rồi đọc tiếp nữa thì hình như “em” chẳng còn gì cả!
Các ca sĩ của chúng ta gần đây có thói quen khi hát, đã tự ý sửa các chữ “anh” thành chữ “em” hay ngược lại, tùy theo người hát là nam hay nữ. Thực tế, có những bài, những câu hát, không thể làm như vậy được.
Anh như cô gái hãy còn xuân
Trong trắng thân chưa lấm bụi trần
Xuân đến hoa mơ hoa mận nở
Gái xuân giũ lụa trên sông Vân
***
Tình xuân lơ đãng má xuân hồng
Cô gái xuân mơ chuyện vợ chồng
Ðôi tám xuân đi trên mái tóc
Ðêm xuân cô ngủ có buồn không
***
THANH CHÂU
Vào các năm 1970-1975 còn hai ca khúc “Mơ Người Lính Chiến” của Mai Sơn và “Chiều Cuối Thôn” của Thanh Châu, đều là những ca khúc hay, nhưng cho đến nay, không thấy ca sĩ nào cho thu thanh lại, thành thử đã lâu lắm không còn ai được nghe hát.
Từ Vũ và Thanh Châu cũng là những tác giả chỉ đóng góp một tác phẩm duy nhất với đời, rồi thôi.
Vì sao có hiện tượng này?
Cũng có người đã hỏi Lê Hoàng Long [Gợi Giấc Mơ Xưa] câu hỏi ấy. Lê Hoàng Long đã trả lời đại ý: “Nói một điều mà có cái gì đó để nghe còn hơn nói nhiều mà chẳng có cái gì để nghe cả”.
Lê Hoàng Long hiện đã cao tuổi, vẫn sống và dạy đàn ở Sài Gòn.
Từ Vũ và Thanh Châu thì từ sau biến cố 30/04/1975 không thấy ai nói có gặp hay biết ở đâu.
Người ta chỉ được tin Trọng Khương, tác giả “Bánh Xe Lãng Tử”, “Ghen”, “Về Miền Nam”... chết vào khoảng năm 1977 hay 1978. Trước ngày mất, Trọng Khương gần như người mất trí, ông thường lang thang trên các đường phố, bến xe, các quán cà phê cóc, áo quần bụi bậm rách nát, gày rộc, hai mắt trũng sâu, gặp người quen biết cũ, đôi lúc ông tỏ ra vồ vập, thăm hỏi, đôi lúc vẻ mặt ông ngơ ngẩn nửa như nhận ra nửa như không. Không ai biết gia đình, nhà cửa ông thế nào. Vào những ngày ấy, hầu hết người miền Nam gặp lại nhau, người nọ đều thấy người kia từa tựa như Trọng Khương cả.
Tác phẩm bị quên lãng.
Người ta thất lạc nhau.
Ðó là tình cảnh của chúng ta trong mấy chục năm rồi.
“Em có thương người thanh niên quốc gia
Sa trường vui trong tiếng ca
Xin bền duyên nơi quê nhà
Hẹn em đêm đêm khi sương mờ xuống
Ta chung xây mơ hình bóng
Hẹn ngày về thắm duyên tơ
Thanh Châu hình như là người duy nhất xác định được rõ ràng vị trí “người thanh niên quốc gia” trong nhạc. Các người khác chỉ dùng những từ chung chung “chiến binh, chiến sĩ...”
Chúng tôi rất tiếc đã không nhớ hết được bài hát của Thanh Châu. Ngay cái tựa “Chiều Cuối Thôn” cũng phải hỏi nhạc sĩ Nhật Bằng. Nhạc sĩ Nhật Bằng cũng cho biết, ông nhớ giai điệu của bài hát, chứ không nhớ lời ca.
Mong, chính nhạc sĩ Thanh Châu đang ở đâu đó, hoặc thân nhân của ông sẽ cho trình bày lại ca khúc này.
MAI SƠN
Tác giả Mai Sơn thì chắc chắn đang có mặt tại ngay Quận Cam, vì đã có người gặp ông.
Ca khúc “Mơ Người Lính Chiến” của Mai Sơn có vẻ đẹp của một bông hoa đồng nội, một bản tình ca nhiều hơn là một bản hùng ca.
Chiều nay quân xuôi qua thôn vắng
Có cô em ngây thơ dừng gót hồng
Nhìn theo anh binh tươi trong nắng
Bước đi oai hùng
Tình tang duyên đâu nương thôn vắng
Cho cô em đêm xuân bừng giấc nồng
Hàng cau bên hiên đêm yên lắng
Dâng hương chờ mong
Anh quân nhân yêu quý
Em muốn khoác chiến y
Tìm đường về đầy sao
Vui hát dưới quân kỳ
Nhưng ai thương nong tằm
Ai buông tơ cho đành
Ðời thơ chưa dứt mái nhà tranh
Nhắn ai đi, thề giết thù
Cười vui phong trần say tranh đấu
Lúc quay về trong nắng đào
Ðừng quên thôn nữ mơ bên cầu...
Bài hát nghe qua các đài phát thanh, một thời, trải biết bao nhiêu tang thương, biến đổi, không được nghe lại, làm sao có thể nhớ đúng, nhớ hết?
Không biết có phải vì nội dung các ca khúc của Thanh Châu, Mai Sơn, không còn thích hợp với các bạn trẻ lớn lên ở hải ngoại này [hình ảnh người lính quốc gia xa lạ đối với họ, cho dù kẻ xa lạ đó, có thể lại chính là người thân nhất, gần gụi nhất với họ] nên họ không tìm hát nữa, hay chỉ giản dị vì chưa được nghe bao giờ nên không biết để tìm hát lại?
Trang Văn Học Nghệ Thuật Người Việt mong sẽ có dịp in lại một lần đầy đủ ca khúc “Mơ Người Lính Chiến” của Mai Sơn để gửi tới những người yêu nhạc.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét