Nguyễn Toàn
*Lời người viết: Tháng 5/2005, khi hay tin cố ca nhạc sĩ Nhật Trường Trần Thiện Thanh qua đời, nhiều nhà văn, nhà báo và bạn bè đã viết bài tưởng nhớ người quá cố. Và gần đây nhất, trung tâm Asia đã thực hiện DVD số 50 với chủ đề "Trần Thiện Thanh Tình Yêu - Cuộc đời và Sự nghiệp" để vinh danh cố nhạc sĩ Trần Thiện Thanh và cũng để vinh danh Quân Lực VNCH. Nhân dịp giỗ đầu của Trần Thiện Thanh, người viết muốn ghi lại một số chi tiết từ khi quen biết TTT vào năm 1967 cho đến lần gặp cuối cùng năm 2000, coi như thắp một nén nhang tưởng nhớ người bạn văn nghệ. (Nguyễn Toàn)
***
Một buổi trưa, ngày tháng nào tôi không còn nhớ, chỉ nhớ năm 1965. Sau khi đi học về , tôi mở radio nghe chương trình phát thanh của đài Quân đội. Được nghe một bản thông báo danh sách những người trúng tuyển vào làm việc tại Nha Chiến Tranh Tâm Lý sau này là Cục Tâm Lý Chiến trực thuộc Tổng Cục Chiến Tranh Chính Trị, có một người mang tên Trần Thiện Thanh trúng tuyển để sáng tác nhạc cho Đài Phát Thanh Quân Đội.
Trần Thiện Thanh được mang cấp bậc Trung sĩ Đồng Hóa cho đến ngày 30 tháng 4 năm 1975, để phục vụ tại Đài Tiếng nói Quân Đội. Nơi đây đã có sẵn các nhạc sĩ Nhật Bằng*,
Canh Thân*, Lê Đô, Nguyễn văn Đức, Ngọc Bích* và tay trống Văn Ích, sau này có thêm nam ca sĩ Phượng Bằng.
Trong một lần về thăm gia đình tôi, ông anh rể Quản đốc đài Tiếng nói Quân Đội** đã cho tôi bản nhạc "Không bao giờ ngăn cách" sáng tác của Trần Thiện Thanh, và nhắc tôi chú ý nghe bản nhạc này với giọng ca của Nhật Trường tức Trần Thiện Thanh.
Anh về, với em rồi mai lại đi
Đường xa, mang theo bao nhiêu tình ý
Viết tên người yêu lên ba lô nặng trĩu
Đêm quân hành dừng chân đồi hoa tím
Nhớ xưa đôi mình hẹn nhau mà sao sáng
Đâu bằng đôi mắt em.
Chúng mình cách xa mà vẫn gần nhau
Tình yêu không mau phai màu áo
Dẫu cho thời gian đem tâm tư vào nhớ
Lá rơi gọi mùa thu về sân úa...
Vẫn không bao giờ... không bao giờ ngăn cách đâu em
Không bao giờ, không bao giờ ân tình lại vỡ đôi
Một người đi nghe thương sao thương nhiều quá
Dáng một người em xinh sao quá xinh màu má
Không bao giờ, không bao giờ giữa mùa Hè tuyết rơi
Một đời hoa không khi nào hai lần nở
Trái mộng còn trinh nguyên khi đón anh trở về... (Không bao giờ ngăn cách - TTT)
Đúng một tuần lễ sau, vào một tối thứ bảy, trong chương trình ca nhạc của đài Quân Đội, tôi được nghe lần đầu tiếng hát của nam ca sĩ Nhật Trường qua nhạc phẩm "Không bao giờ ngăn cách" của Trần Thiện Thanh. Giọng hát của Nhật Trường thật nồng ấm, trau chuốt và là thần tượng của tôi ngay sau khi nghe lần đầu tiên.
Chính vì vậy mà nhà văn Hồ Trường An trong cuốn "Theo chân những tiếng hát" đã có nhận xét về nam ca sĩ Nhật Trường như sau: "Sự xuất hiện của ca sĩ Nhật Trường cũng khá xao động. Anh đến từ Phan Thiết vào tới Sàigon với giọng trau chuốt, nồng mặn, chỉ trong một sớm một chiều trở thành đối thủ lợi hại của Duy Khánh. Anh rất sáng sân khấu, vóc vạc khá cao lớn. Khuôn mặt tuy hơi thỏn,hàm răng anh tuy hơi vẩu, hai cái đó chỉ hơi hơi thôi, chỉ nhẹ phơn phớt thôi, nhưng vẫn tạo cho anh cái xinh đẹp bất ngờ và cũng nhờ thần thái sáng mắt, dù trải qua chặng đường thanh xuân khi khởi nghiệp ca hát ở chốn Hòn ngọc Viễn Đông, nhưng anh vẫn là thần tượng của giới trẻ, là ông hoàng mộng tưởng của các cô nữ sinh.
*Gặp Trần Thiện Thanh lần đầu
Năm 1967, tôi vào Quân Đội, phục vụ tại Tiểu đoàn Tâm Lý Chiến nằm sát cạnh Cục Tâm Lý Chiến (Nha Chiến Tranh Tâm Lý đã đổi tên), do có thời gian rảnh rỗi, tôi thường xuyên sang bên Đài Quân Đội và báo Tiền Tuyến để gặp gỡ một số bạn bè quen thân. Tại đài Quân Đội, qua sự giới thiệu của ông anh rể, tôi được làm quen với nam ca sĩ Nhật Trường tức nhạc sĩ Trần Thiện Thanh. Để rồi sau này tôi quen thân với anh nhiều hơn. Mỗi lần anh có sáng tác mới nào cũng ký tặng tôi bản đặc biệt, với chữ ký. Nào là "Đám cưới đầu xuân, Đồn vắng chiều xuân, Lâu đài tình ái, Bảy ngày đợi mong, Chuyện hẹn hò, Đêm nay ai đưa em về, Tạ từ trong đêm,
Hoa trinh nữ, Biển mặn, Hoa biển v.v...".
Biến cố Mậu Thân xảy ra, anh là người vào trình diện đài sớm nhất vì nhà anh ở bên Thị nghè. Đài phải phát thanh 24/24, nên anh đã trở thành xướng ngôn bất đắc dĩ của Đài. Dịp này anh đã sáng tác bản nhạc "Chị Ba Hàng Xanh" kể lại gương can đảm của người phụ nữ đã không sợ Việt Cộng, đã can đảm dùng dao chém đầu một tên Việt Cộng, khi chúng tấn công vô một trại gia binh ở Hàng Xanh Gia Định.
Vào đầu thập niên 70, khi nền ca nhạc thăng hoa, nở rộ, nhạc sĩ Trần Thiện Thanh có chương trình nhạc "Tiếng hát Đôi Mươi" trên Đài Quân Đội, cùng ban Tứ ca Nhật Trường gồm Nhật Trường, Như Thủy (em ruột), Mai Hương, Quỳnh Giao.
Ngoài ra nhà xuất bản “Tiếng hát Đôi Mươi” cũng thành lập để chuyên in các sáng tác của chính anh và bạn bè.
Cùng lúc đó Nhật Trường thường xuất hiện trên sân khấu các chương trình Đại nhạc hội và một chương trình Tivi Đặc biệt.
**Phim nhạc kịch trên Tivi
Có thể nói nhạc sĩ Trần Thiện Thanh là nhạc sĩ đầu tiên đã thực hiện chương trình "Phim Truyện nhạc kịch trên Đài Tivi" số 9. Phim truyện nhạc kịch đầu tiên là "Tạ từ trong đêm" với cặp song diễn Phương Dung - Nhật Trường.
Phim truyện nhạc kịch "Tạ từ trong đêm" rất thành công và được quần chúng khán thính giả ái mộ khi lần đầu tiên được trình chiếu trên Tivi. Nhiều người không được xem, đã viết thư yêu cầu Đài số 9 cho chiếu lại.
Sở dĩ phim truyện nhạc kịch thành công là vì nhạc sĩ Trần Thiện Thanh đã viết thành một truyện phim có phân cảnh đàng hoàng như một phim xi-nê chiếu ở rạp.
Sau khi những thước phim đã được quay, tự Trần Thiện Thanh chọn lọc, để lồng vào phần nhạc kịch của show "Tiếng hát đôi mươi".
Cùng với bản nhạc "Tạ từ trong đêm" đã được chọn là bài ca hay nhất trong năm và nữ ca sĩ Phương Dung đoạt giải giọng ca nữ trong năm 1965.
Khi chiến trận Hạ Lào bùng nổ với cuộc hành quân Lam Sơn 719 , người anh hùng mũ đỏ tên Nguyễn văn Đương, người bạn thân của Trần Thiện Thanh hy sinh, đã làm cho Trần Thiện Thanh cảm xúc sáng tác nhạc phẩm nổi tiếng "Anh không chết đâu anh". Để rồi, với chính nhạc phẩm này, Trần Thiện Thanh đã dựng thành phim truyện nhạc kịch "Anh không chết đâu anh" cùng với sự diễn xuất của nữ ca sĩ Thanh Lan. Khi phim nhạc kịch "Anh không chết đâu anh" được phát hình, bao nhiêu nước mắt của khán giả đã tuôn trào, để thương cho sự hy sinh cao đẹp của người hùng mũ đỏ tên Đương. Và cũng từ đó, thì hầu như đi tới đâu, cũng được nhiều giới từ trẻ tới già, đều thuộc lòng câu hát "Anh không chết đâu anh, người anh hùng Mũ đỏ tên Đương".
Vào năm 1972, một buổi chiều giữa tháng Tư, tôi gặp nhà thơ Thiên Hà tại nhà hàng Thanh Thế, anh đã khoe với tôi, anh vừa sáng tác một bài thơ mới ca ngợi cái chết hào hùng của người bạn thân anh, Trung tá Nhảy dù Nguyễn Đình Bảo tại đồi Charlie. Nghe anh Thiên Hà đọc xong bài thơ, tôi chưa hề hình dung nổi ngọn đồi Charlie ra sao, nhưng chỉ vài ngày sau, tôi được nghe bản nhạc "Người ở lại Charlie", một sáng tác mới của Trần Thiện Thanh - tôi mới được biết tên một số địa danh ở Vùng 2 chiến thuật. Càng nghe nhiều lần bản nhạc nói trên, tôi càng thương cảm cho những người chiến sĩ của binh chủng Nhảy Dù nơi Tiền tuyến.
Sau bản nhạc nổi tiếng "Người ở lại Charlie", Trần Thiện Thanh còn sáng tác thêm nhạc phẩm "Chiều trên phá Tam Giang", phổ từ thơ của nhà thơ Tô Thùy Yên, sau khi cả hai đã ra thăm Quảng Trị và ghé thăm Phá Tam Giang.
Vì sợ VC tấn công vào thành phố Sàigon và đánh bom các cao ốc và cơ quan chính phủ, bộ Chỉ huy Biệt khu Thủ đô đã thiết lập các bộ Chỉ huy Đặc khu (tăng cường Quân sự cho Cảnh sát) ở các Quận trong Nội thành. Do đó các đơn vị nào đồn trú ở Quận nào, đều phải biệt phái quân nhân cho Đặc khu. Ngoài ra còn có Đại đội Dã chiến. Chính vì sự lưu động, luân phiên, nên Trần Thiện Thanh đã tạm thời rời Đài Phát Thanh Quân Đội tăng phái cho Đại Đội dã chiến. Chính vì sự gác cầu hay cao ốc mà Trần Thiện Thanh đã có nguồn cảm hứng để sáng tác nên nhạc phẩm "Tình thư của lính".
***Gặp Trần Thiện Thanh ở Cần Thơ và Little Sàigon
Sau ngày 30 tháng 4, nhạc sĩ Trần Thiện Thanh bị cấm hát, do đó tôi không còn được gặp anh , chỉ biết anh thường xuyên đi xuống miền Tây lưu diễn hầu kiếm sống qua ngày. Trong một lần xuống thăm thành phố Cần Thơ năm 1985, tình cờ tôi được gặp lại nhạc sĩ Trần Thiện Thanh ở chung khách sạn và tối hôm đó, nhạc sĩ Trần Thiện Thanh đã rủ tôi đi nghe anh hát ở ngoài rạp. Trước một số đông khán giả chật rạp, tôi đã được nghe Nhật Trường hát 2 sáng tác mới, sáng tác sau 75 đó là bản nhạc "Cho anh xin số nhà" và "Chiếc áo bà ba" cùng với nữ ca sĩ Kim Dung, người vợ mới của anh. Trong khi đó đứa con trai nhỏ 1 tuổi phải nằm trên võng phía sau hậu trường.
Cuộc gặp lại tình cờ ở Cần Thơ, sau đó, tưởng chừng tôi không bao giờ gặp lại người nhạc sĩ tài hoa này, nhưng năm 2000, nhân dịp ghé thăm Nam Cali, tôi đã gặp lại nhạc sĩ Trần Thiện Thanh, cả hai chúng tôi gặp lại nhau tại cửa tiệm: Trung tâm Âm nhạc do Nhật Trường và bạn hữu chủ trương. Trong cuộc gặp gỡ này, nhạc sĩ Trần Thiện Thanh cho biết: Anh rất buồn được biết ở Úc, tệ nạn sang băng Video lậu quá nhiều, làm anh nản chí không thực hiện Video ca nhạc do chính anh thực hiện. (Khi ra Hải ngoại năm 1993, nhạc sĩ Trần Thiện Thanh đã tự mình thực hiện một băng Video cho chính Trung tâm Nhật Trường phát hành). Ngoài ra, anh còn cho biết anh rất thù ghét Cộng Sản, chính họ đã giết chết thân phụ anh.
Trước khi chia tay, anh đã tặng tôi cuốn CD "Gọi tên anh là lính", đề cao các vị tướng đã tuẫn tiết vào ngày 30 tháng 4 /75.
Và không ngờ, cuộc gặp gỡ năm 2000, là lần cuối giữa tôi và anh để 5 năm sau, anh đã ra đi vĩnh viễn vì bệnh phổi với tuổi đời 63.
Có một nữ nghệ sĩ đã nói: Chúng ta phải nhớ ơn và thăm hỏi bạn bè hay vinh danh họ, khi họ còn sống. Để khi họ chết mới vinh danh thật là muộn màng. Trái lại với nhạc sĩ Trúc Hồ của Trung tâm Asia - Vinh Danh Trần Thiện Thanh sau khi chết nó có cái hay riêng của nó. Do đó Trung tâm Asia đã thực hiện DVD Asia 50 với chủ đề: "Anh không chết đâu anh - Nhật Trường Trần Thiện Thanh - Tình yêu, cuộc đời và sự nghiệp".
(*) Các nhạc sĩ Canh Thân, Ngọc Bích, Nhật Bằng đều chết trước TTT.
(*) Cựu Quản đốc Đài Tiếng Nói Quân Đội, hiện định cư Nam Cali.
Nguồn: Dactrung
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét